«Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly óneri jáne kreatıvtik ekonomıka» atty sımpozıým ótedi

2019 jyly 4 qazanda Ulttyq sáýlet mýzeıinde (Vashıngton, AQSh) Smıtson ınstıtýty Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıiniń  jetekshi ǵalymdary men zertteýshileri baıandama jasaıtyn «Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly óneri jáne kreatıvtik ekonomıka» atty sımpozıýmyn ótkizedi. AQSh-taǵy Qazaqstan Elshiliginiń belsendi qoldaýymen sımpozıýmdy uıymdastyrýshylar – professor Gúlmıra Kenjebolatqyzy Shalabaeva (Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıi) jáne doktor Pol Maıkl Teılor (Smıtson ınstıtýty)
«Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly óneri jáne kreatıvtik ekonomıka» atty sımpozıým ótedi

Óziniń qaınarbulaǵyn kóshpeli skıf-saq mádenıeti men Uly Jibek jolynan alatyn Qazaqstannyń qol óneri nemese sándik-qoldanbaly óneri álemniń ǵylymı jáne mýzeı qaýymdastyǵynyń qyzyǵýshylyǵyn oıatady.

Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıiniń qorynda birneshe býyn mýzeı qyzmetkerleriniń Qazaqstannyń túrli óńirleri men qazaq dıasporalary turatyn shet elderden birneshe ondaǵan jyldar boıy jınap, zerttegen qazaq sándik-qoldanbaly óneriniń qomaqty kollekııasy bar. Qazir Á. Qasteev atyndaǵy QR MÓM – túrli katalogtar, monografııalar, maqalalar men kórkemsýret albomdaryn zerttep, jarııalaıtyn, Qazaqstan ónerin zertteıtin aldyńǵy qatarly ǵylymı ortalyqtardyń biri.Á. Qasteev atyndaǵy QR MÓM álemdegi aldyńǵy qatarly mýzeılerdiń biri Smıtson ınstıtýtymen jáne onyń Azııanyń mádenı tarıhyn zertteý baǵdarlamasymen (Smithsonian Asian Cultural History Program)  kóp jyldardan beri seriktestik qatynasta. Eki mýzeı birneshe birlesken jobany tabysty atqardy.

Jańa birlesken joba – «Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly óneri jáne kreatıvtik ekonomıka» sımpozıýmy álemdegi qazaqtyń halyqtyq qoldanbaly ónerin damytý jóninde «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasyndaǵy mańyzdy oqıǵa bolmaq. Sımpozıým Craft2Wear Show kórmesi men Qazaqstan Qolónershiler odaǵynyń «Qazaqstan: Táńir jany» qazaq óneri aıasynda ótedi. Smıtson ınstıtýtynyń Áıelderi komıteti jyl saıyn uıymdastyratyn Sándik-qoldanbaly óner shoýy (Craft2Wear Show) bedeldi qoldanbaly óner alańy bolǵandyqtan, AQSh pen álemniń tamasha sýretshileri men dızaınerleriniń jumystaryn ekspozıııalaıdy.

Á. Qasteev atyndaǵy QR MÓM qazaqtyń sándik-qoldanbaly óneriniń ózekti qyrlary boıynsha «Qazaq kilemderi – ulttyq mádenı muranyń biregeı bóligi» (professor Gúlmıra Shalabaeva), «Qazaqstan keskindemesindegi kóshpeli órkenıet obrazdary» (ónertaný kandıdaty Ekaterına Reznıkova), «Zamanaýı qazaq qoldanbaly ónerindegi jáne dızaındaǵy ejelgi sımvoldar» (baspasóz qyzmetiniń jetekshisi Klara Isabaeva) «Qazaqstannyń halyqtyq jáne zamanaýı zergerlik ónerindegi kóshpendilerdiń mádenı dástúrleri» (sándik-qoldanbaly óner bóliminiń jetekshisi Gúlaıym Jýmabekova) jáne «Uly dala qazynalary: qazaq Týtanhamony» (bilim berý bóliminiń jetekshisi Oksana Tanskaıa). Baıandamalar Amerıkanyń ǵylymı qoǵamdastyǵyna da, qalyń kópshilik qaýymǵa da Uly dala ónerimen tanysyp, tereńirek túsinýge múmkindik beredi. Smıtson ınstıtýtynyń ǵalymdary  Pol Maıkl Teılor, Djasper Vo-Kvozebart, Robert Pontsıoen, Sýpamas Snıtvongze, Inıgo Akosta jáne Djared Koller qazaqstandyq áriptestermen pikirtalasqa túsip, sándik-qoldanbaly ónerdi salystyrmaly taldaýdyń úlgilerin kórsetedi.

Sımpozıýmdy uıymdastyrýshy, Azııanyń mádenı tarıhyn zertteý baǵdarlamasynyń dırektory, doktor Pol Maıkl Teılor: «Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly óneri jáne kreatıvtik ekonomıka» halyqaralyq sımpozıýmy jahandyq perspektıvada Qazaqstannyń sándik-qoldanbaly ónerin zertteýde ózderiniń ǵylymı tásilderin salystyrýǵa múmkindik týatyn Smıtson ınstıtýty men Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıiniń jetekshi ǵalymdaryn basyn qosady» dep atap ótti.

«Tuńǵysh Prezıdentimiz – Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń «Uly dalanyń jeti qyry» maqalasynda aıtylǵandaı, dalalyqtar ejelgi dáýirde kıimder men basqa da túrli zattardy  jasaý úshin teriden, kıizden, jún men zyǵyrdan ázirlengen materıaldardy paıdalandy. Dala órkenıetiniń qorshaǵan álemmen jáne tabıǵatpen úılesimi zamanaýı qoldanbaly óner elementterinde de kórinis tapty, egemen Qazaqstannyń sımvoldarynyń biri – Barys – osynyń aıǵaǵy. «Rýhanı jańǵyrý»  baǵdarlamasyn júzege asyrý aıasynda ataýly shara Uly dalanyń dúnıetanymy men halyqtyq qundylyqtardyń, bizdiń babalarymyzdyń tarıhı shejiresiniń bir bólshegi» dedi AQSh-taǵy Qazaqstan Elshisi E. Qazyhanov.