Kún ótken saıyn Uly Otan soǵysy týraly estelikter tarıhqa aınalyp, merekelik saptaǵy ardagerler qatary da azaıyp barady. Jyldar jyljyp jatyr, ókinishke qaraı, ardager sýretshilerden sanaýly ǵana qaldy. Uly Otan soǵysy jyldary Qazaqstan Sýretshiler odaǵynyń 50-den astam múshesi maıdanǵa attanyp, olardyń keıbiri jaralanyp, júıkeleri zaqymdandy. Al, sýretshilerdiń kóbisi Otan aldyndaǵy boryshyn ótep, maıdan dalasynda qaza tapty. Alaıda, olardyń óneri ózderiniń týyndylarynda ómir súrýdi jalǵastyrýda. Maıdanda qaza tapqandardy biz qurmetpen eske alamyz. Olardyń arasynda L. Gerbanovskıı, E. Evdakov, D. Elkın, A. Zakovrıashın, A. Ilın jáne A. Tashbaev bar.
Kórmede ózderiniń áskerı mindetin adal ótep, urysta kórsetken erlikteri men qaharmandyqtary úshin medaldarmen jáne ordendermen marapattalǵan, kópshiligi jaraqat alǵan sýreshilerdiń eńbekteri oryn alǵan. Olardyń úlesine tıgen soǵystyń surapyl kúnderi men qıyn-qystaý jaǵdaılardy baıandaıtyn soǵys taqyryby beıbit ómirge aralasqannan keıin uzaq ýaqyt boıy olardyń shyǵarmashylyǵynan oryn aldy. Olar kórgenderi men basynan keshkenderin qaǵazǵa túsirýdi bolashaq urpaq aldyndaǵy boryshy dep sanady. Degenmen de, soǵys olardyń týǵan ólkesiniń tabıǵaty men beıbit ómirdiń sulýlyǵyna degen qushtarlyqtaryn arttyra berdi. Mine, mynaý Uly Otan soǵysyna qatysqan qazaqstandyq sýretshilerdiń tizimi:
Ájıev Ú., Aleksandrov N., Andrııýk P., Antonenko P., Baranov K., Bondarenko I., Gaev N., Gerbanovskıı L., Gorovyh A., Danılov P., Dmıtrıev V., Drozdov A., Evdakov A., Elkın D., Esirkeev R., Zakovrıashın A., Ilıaev G., Ilın A., Kalachev D., Qanapııanov J., Kvachko I., Kenjebaev Sh., Kolodenko V., Kýzneov K., Marıkovskıı P., Moldanııazov E., Meıirmanov R., Nasedkın N., Nurmuhammedov N., Petko I., Popov P., Ponomarenko G., Plıýhın K., Rahımov H., Rechenskıı P., Sızınev A., Stadnıchýk I., Stepanov A., Stolıarov S., Tashbaev A., Tımofeev N., Tkanko V., Óskenbaev M., Orazaev Y., Fedorov L., Haıdarov Á., Qojyqov Q., ıvchınskıı N., Chekalın B., Sheremetev G., Shkolnyı A., Shneıderman Iý., Iakovlev N.
Ekspozıııada qazaqstandyq sýretshilerdiń soǵys jaýyngerleri men eńbekterimen jeńisti jaqyndatqan tyl eńbekkerleri taqyrybyna arnalǵan jumystary erekshe oryn alady. N. Nurmuhammedovtyń «Erlik», A. Moldabekovtiń «1945 jyldyń kóktemi», T. Ábýovtyń «Eki márte Keńes Odaǵynyń batyry Talǵat Bıgeldınovtyń» jáne «Keńes Odaǵynyń batyry Álııa Moldaǵulovanyń portreti», M. Hıtahýnovtyń «Dala qosy. Astyq maıdanǵa» jáne «Ákege haty», M. Kálimovtyń «Jeńis kúni. Qazaqstan sýretshileri – Uly Otan soǵysynyń qatysýshylary», B. Ýrmancheniń «Keńes Odaǵynyń batyry Cergeı Lýganskıdiń portreti» jáek taǵy basqalary.
Vırtýaldy kórmede, onyń ishinde Á. Qasteev atyndaǵy QR MÓM Shetel óneri qorynan týyndylar, Baltyq jaǵalaýy, Belarýs, Ýkraına, Orta Azııa, Reseı – Keńes respýblıkalarynyń keskindeme jáne grafıka týyndylary da usynylǵan.
Bul umytylmas ýaqyttyń oqıǵalaryn jeke basynan ótkergen, urystarǵa qatysqan, ómir boıy Uly Otan soǵysy jyldaryn sezingen jáne esine saqtaǵan beıneleý óneri sheberleriniń shyǵarmalary erekshe qundy. Olardyń ishinde: Glazýnov I., Reseı (KSRO Halyq sýretshisi), Vasın V., Reseı (RSFSR Eńbek sińirgen sýretshisi, UOS qatysýshy), Kýna R., Lıtva, Tańsykbaev O., Ózbekstan (KSRO halyq sýretshisi), Ýrbanavıchıýs E., Lıtva, Alekseev A., Reseı (RSFSR Eńbek sińirgen sýretshisi, UOS qatysýshy), Bıbıkov V. Reseı (RSFSR Eńbek sińirgen óner qaıratkeri, UOS qatysýshy), Gorelov R. Reseı (UOS qatysýshy), Dýdarenko L., Belorýssııa jáne basqalary.
Soǵys jyldaryndaǵy kórkem álemde grafıka ónerine erekshe oryn berildi. Úgit-nasıhat pen patrıottyq plakattar, kómirmen nemese qaryndashpen salynǵan sýretter halyqqa dem beretin, shabyttandyratyn jáne janashyr bolǵan barlyq azamattardyń, áskerılerdiń bet-álpetin, jaýyngerlik kórinisterge jyldam jaýap qaıtarýǵa jáne sýretteýge múmkindik beredi. Vasılev O. «UOS kúnderi» (1957), A. Alekseevtiń «Máskeý 1941» toptamasynyń grafıkalyq paraqtary, R. Gorelovtyń «Kreml shabýyly» (1957), V. Lınkor Bıbıkovtyń Ońtústik aılaqtaǵy «Sevastopol» (1947) aýyr soǵys shaıqastary beınelengen. Sýretter sonshalyqty shynaıy bolǵandyqtan, kórermen zeńbirekterdiń jarylysy men shaıqasyp jatqandardyń daýysyn estı alady. Sýretshi D. Dmıtrıevtiń «Azamat soǵysyna» (1957) avtobıografııasy jáne A. Alekseevtiń «Shyǵaryp salý» (1967) – maıdanǵa attanǵan sarbazdardyń úı-ishilerimen qoshtasýynyń lırıkalyq kórinisin jetkizedi.
Soǵys jyldarynyń tarıhı jadyn saqtaý, bul árqaısymyzdyń boryshymyz, qıyn kezeńdegi oqıǵalardyń shejiresi, búginde kınematografııada, fotomaterıaldarda jáne árıne soǵys batyrlarynyń portretterin máńgilikke qaldyrǵan sýretshilerdiń týyndylarynda, shyǵarma avtoryn alańdatqan sezimder men oılar sol qıyn kezeńniń derekti kýágeri bolyp qalady. Biraq, kóktemmen birge ár úıge, ár otbasyna Jeńis kúni keledi. Búgin biz soǵysqa arnalǵan sýretshilerdiń týyndylaryna qarap, olardy jasaǵan adamdar men olardyń kimderge arnalǵany týraly rızashylyqpen oılaımyz, óıtkeni bul týyndylarda Otan beınesi, batyr halyqtyń beınesi barlyq qyrynan paıda bolady.
Kórme jetekshileri: S. Mamytova, E. Omarova, M. Salnıkova