Maqala / #stýdentSózi
Qazaq teatrynyń álemdik sahnaǵa bet alysy
Bólim: Teatr
Datasy: 15.06.2023
Avtory: Ақерке Саду
Maqala
Qazaq teatrynyń álemdik sahnaǵa bet alysy
Bólim: Teatr
Datasy: 15.06.2023
Avtory: Ақерке Саду
Qazaq teatrynyń álemdik sahnaǵa bet alysy

2020 jyly premerasy qoıylǵan «Qulager» spektakli kúni búginge deıin kóptegen báıgelerde baq synap júr. Ózbekstan memleketinde uıymdastyrylǵan birneshe teatr festıvalderinde júldeli orynǵa ıe boldy. Atyna zaty saı qoıylymnyń endigi shabar tusy álemniń úzdikterin anyqtaıtyn A. Chehov atyndaǵy XVI halyqaralyq teatr festıvali.

Mine bıyl úshinshi jylǵa aıaq basyp kele jatqan týyndynyń kórsetilimi únemi lyq toly zalda ótedi. Ár kez kórermenniń kózaıymynan aıyrylmaı, kez-kelgeniniń boıyn rýhtandyrmaı qoımaıdy. «Qazaq-ol Qulager. Biz Qulager obrazy arqyly qazaqtyń shyn júırikterin kórsetkimiz keldi. Qazaq pen jylqy – egiz, ekeýi ajyramastaı bir uǵym. Qulager – stalındik terrordan zardap shekken  Álıhan Bókeıhanov, Ahmet Baıtursynov, Sultanmahmut Toraıǵyrov, Mirjaqyp Dýlatov sııaqty tarıhı tulǵalardyń sımvoly» - deıdi spektakl rejısseri Farhad Moldaǵalı. Qoıylymnyń negizgi maqsaty – keńes odaǵy kezeńindegi erkindikke umtylǵan dúıim bir ulttyń  tragedııasyn jetkizý. Qyrshyn ketken sańlaqtarymyzdy sahnaǵa shyǵarý arqyly tarıhty jańǵyrtý. Jas sýretshiniń qaı qoıylymyn alyp qarasaq ta onyń óz jurtyna degen  mahabbaty aıqyn baıqalady. Ol qoldanatyn elementter men metaforalardan qazaq eliniń ıisi ańqyp turatyny bar.

Teatr ol búgingi kúnniń aınasy bolýy kerek. Al atalmysh qoıylym óziniń kem-ketikterine qaramastan qazaq teatr óneriniń zamanaýı úlgisine aınala bildi. Onyń dáleli keshegi talaı tulǵalar  shyqqan Mossovet teatrynyń sahnasynda saltanat qurýy. Aıryqsha joǵarǵy krıterıılerdi ustanatyn arnaıy eksporttyq komıssııanyń bul spektakldi tańdaýy tegin emes. Degenmen mundaı dárejege qol jetkizý úshin eki el arasyndaǵy qaqtyǵystyń da septigi tıgenin jasyrmaımyz. Soǵys árqashanda adamzat balasyna jaqsylyq syılaǵan emes. Ol tek saıasatqa tıisip qana qoımaı, barsha memlekettiń ishki jáne syrtqy máselelerine  shyǵyn keltiredi.  Sonyń ishinde mádenıet salasyn da aınalyp ótpedi. Kóptegen shekaralar jabylyp, baılanystar úzilýiniń saldary festıval aýqymynyń tarylýyna ákelip soqty. Mysalǵa buryndary Franııa, Italııa, Ispanııa, Fınlıandııa sekildi  eýropa elderiniń qatysýmen ótetin bolsa,  bıylǵy baǵdarlamada olardyń bireýi de boı kórsetpedi.

Osylaısha bir saıası oqıǵa qazaq órkenıetiniń  tarıhyna aınalar sátke múmkindik týǵyzdy. Desek te etnıkalyq bolmysymyzdy asha túsetin, nanym-senimderimiz ben salt-dástúrimizdi dáripteıtin  qoıylymnyń joǵaryda atap ótken festıvalge qatysýy qazaq teatry úshin úlken jetistik. 100 jylǵa jýyq tarıhy bar tól  ónerimizdiń sharyqtap kele jatqanyna ishimizdiń jylıtyny anyq.