Maqala / #stýdentSózi
«Teatr kóktemi – 2017» festıvali
Teatr ujymynyń shyǵarmashylyq jumystaryna baǵa berip, pikir bildirgen qazylar men synshylar alqasynda teatrtanýshy mamandandarǵa basymdyq berilýi, bul jarysty ózge festıvalderden erekshelep turdy
Bólim: Teatr
Datasy: 19.03.2017
Avtory: Гүлзия Сәдуақасова
Maqala
«Teatr kóktemi – 2017» festıvali
Teatr ujymynyń shyǵarmashylyq jumystaryna baǵa berip, pikir bildirgen qazylar men synshylar alqasynda teatrtanýshy mamandandarǵa basymdyq berilýi, bul jarysty ózge festıvalderden erekshelep turdy
Bólim: Teatr
Datasy: 19.03.2017
Avtory: Гүлзия Сәдуақасова
«Teatr kóktemi – 2017»  festıvali
foto Áýezov teatry saıtynan alyndy

Ǵylymı turǵydan «festıval» sózi latyn tilinen aýdarǵanda «merekelik» degen uǵymǵa ıe bolyp, teatr, mýzyka, kıno, estrada, ırk óneriniń jetistikterin kórsetetin oıyn-saýyqtyń bir túri retinde qarastyrylady. Teatr ónerindegi ónerpazdardy jetken jetistikterine qaraı baǵa berip, shyǵarmashylyq jumystaryn sarapqa salatyn festıvalder elimizde alǵash ret 1992 jyly Ǵabıt Músirepovtiń 90 jyldyǵyna arnalyp ótken bolatyn. Sodan beri respýblıka kóleminde ártúrli festıval - baıqaýlardy ótkizý dástúrge aınalǵan.

Rýhanı salamyzdyń damýyna ólsheýsiz úles qosyp júrgen M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatry 1995 jyldan bastap jańa premearalarǵa arnalǵan «Teatr kóktemi» festıvalin uıymdastyryp keledi (alǵashqysy 1995 jyldyń 18-27 naýryz aralyǵynda ótken). Kóktemniń shýaqty kúnderimen qatar keletin dástúrli baıqaý, bıyl sahna sańlaǵy, Qazaqstan jáne KSRO halyq artısi, KSRO memlekettik syılyǵynyń laýreaty, professor Hadısha Bókeevanyń 100 jyldyǵyna arnaldy. Aktrısanyń zıratyna gúl shoqtaryn qoıyp, quran baǵyshtaýmen bastaý alǵan festıval, baspasóz máslıhatyna jalǵasyp, teatr akterleriniń qyzyl kilemdegi sherýimen saltanatty túrde ashyldy. Bıylǵy «Teatr kóktemine» 5 spektakl, bir ózindik jumys qatysty: Ǵ.Músirepovtiń «Aqan seri – Aqtoqty» tragedııasy (rej. Qýanyshbek Adylov), Madına Omarovanyń «Aqtastaǵy Ahıko» (rej. Ashat Maemırov), «Kómbe nannyń dámi» (rej. Alma Kákisheva) dramalary men Reı Kýnıdiń «Manı-Manı» komedııasy (rej.Eslıam Nurtazın), Qolǵanat Murattyń «Baqyt kilti» dramasy (rej.Esmuhan Obaev) jáne J.Kokto men F.Pýlenktiń «Adam daýysy» monooperasy (rej. Rústem Janyamanov pen Ashat Maemırov).

Teatr ujymynyń shyǵarmashylyq jumystaryna baǵa berip, pikir bildirgen qazylar men synshylar alqasynda teatrtanýshy mamandandarǵa basymdyq berilýi, bul jarysty ózge festıvalderden erekshelep turdy. Qazylar alqasynyń tóraǵasy – teatr rejısseri, Qazaqstannyń halyq artısi Nurqanat Jaqypbaı bolsa, quramynda respýblıkaǵa tanymal teatrtanýshy ǵalymdar: ónertaný kandıdaty, professor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Qabdıeva Sánııa Dúısenhanqyzy, ónertaný doktory, professor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Nurpeıis Baqyt Kákıqyzy jáne sheteldik teatr mamandary: ónertaný doktory, blogger, Ilıa atyndaǵy Memlekettik ǵylymı zertteý ýnıversıtetiniń basshysy Lasha Chhartıshvılı (Grýzııa) men fılosofııa jáne ónertaný ǵylymdarynyń doktory, doent, Ázerbaıjan Ulttyq ǵylym akademııasy, Arhıtektýra jáne óner ınstıtýty, «Teatr, kıno, televıdenıe» bóliminiń meńgerýshisi Vıdadı Gafarov (Ázerbaıjan) qatysty. Synshylar alqasynda QR UǴA M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýty, teatr jáne kıno bóliminiń meńgerýshisi, ónertaný kandıdaty, doent Amankeldi Muqan, M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, ónertaný kandıdaty Anar Erkebaı, M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatry «Ádebıet bóliminiń meńgerýshisi», Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Álııa Bópejanova boldy. Sheteldik teatr mamandarynyń qatysýy atalmysh festıvaldi, bolashaqta halyqaralyq deńgeıge jetkizýdegi maqsattyń alǵysharty edi.

Sondaı-aq kórshiles memleketterden kelgen qonaqtar sheberlik dáristerin zor qulshynyspen ótkizdi. Atap aıtsaq, Vıdadı Gafarov «Postdramalyq teatrǵa deıin jáne keıingi akterlik óner» taqyrybynda sóz qozǵasa, Lasha Chhartıshvılı «Qazirgi akterlik ónerdiń keıbir máselelerine» toqtalyp, óz oıy, tájirıbesi jáne saraptamasymen bólisti. «Hadısha Bókeeva jáne búgingi akterlik ónerdiń ózekti máseleleri» atty ǵylymı-tájirıbelik konferenııada elimizdegi teatrtanýshy ǵalymdar baıandama oqyp, ózekti máselelerge toqtalyp, usynys-tilekterin bildirdi.

Teatrdyń «Syrlasý» klýbynda KSRO halyq artısi Asanáli Áshimov, Qazaqstannyń halyq artısi Núketaı Myshbaeva, Qazaqstannyń halyq artısi Esmuhan Obaev, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Dárııa Júsip kórermendermen júzdesip, jınalǵan qaýymnyń kókeıdegi suraqtaryna jaýap berdi. Kezdesý sońynda kópshiliktiń suraýymen Núketaı Myshbaeva «Maıranyń ánin» shyrqap, Asanáli Áshimov te ánnen shashý shashty. Esmuhan Nesipbaıuly tamyljyta án salsa, Dárııa Júsip «Tomırıstiń» monologyn oqydy.

Naýryz aıynyń 13-17 aralyǵynda naǵyz merekege aınalǵan festıval tómendegishe qorytylyp, nomınattar dıplomdar men qarjylaı syılyqtardy ıelendi. Qazylar men synshylar alqasynyń sheshimimen: «Balǵyn talant» júldesi «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Sálim shalǵa ilesip júretin bala roli úshin Aıan Bekjanǵa, «Tusaýkeser» júldesi: «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Ahmet aqyn roli úshin Abzalbek Maksımge, «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Ahıkonyń ákesi roli úshin Aıan Ótepbergenge, «Kórermen kózaıymy»: «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy I Tergeýshi roli úshin Janat Tınbaevqa, «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Tutqyndaǵy áıel roli úshin Aızada Satybaldıevaǵa, «Úmit» júldesi: «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Lıýba – ýkraın qyzy roli úshin Lıaılıa Tileýovaǵa, «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Aýylbasynyń uly roli úshin Mereı Muhtarulyna, «Aqan seri – Aqtoqty» qoıylymyndaǵy Serdáli roli úshin Qaırat Nábıollaǵa, «Aqan seri –Aqtoqty» qoıylymyndaǵy Seıit roli úshin Qýanysh Beıseǵalıevke, «Ózindik jumysy úshin» («Adam daýysy» qoıylymy) Dárııa Júsipke, «Este qalar keıipker» júldesi «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Seıfolla Ospanov roli úshin Bolat Ábdilmanovqa, «Akterlyq izdenisteri úshin» «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Stepan roli úshin Azamat Satybaldyǵa, «Shyǵarmashylyq izdenisteri úshin» «Kómbe nannyń dámi» qoıylymynyń rejısseri Alma Kákishevaǵa, «Sahnalyq úılesimdi jup»: «Aqan seri – Aqtoqty» qoıylymyndaǵy Qońqaı roli úshin Murat Nurásilovke, «Aqan seri – Aqtoqty» qoıylymyndaǵy Dámeli roli úshin Rahılıam Mashýrovaǵa, «Sahnalyq ǵumyr» júldesi: «Baqyt kilti» qoıylymyndaǵy Jyndy roli úshin Jolaman Ámirovke, «Aqan seri – Aqtoqty» qoıylymyndaǵy Naýan roli úshin Baqtııar Qojaǵa, «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Aýylbasy roli úshin Omar Qyıqymovqa, «Epızodtyq er adam beınesi» «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Albert jáne «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Mahmýd rolderi úshin Dáýir Anarbaıǵa, «Úzdik epızodtaǵy áıel adam beınesi»: «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Jámılıa roli úshin Shynar Asqarovaǵa, «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Zýhra roli úshin Janargúl Janyamanovaǵa, «Sahnalyq ansambl» júldesi «Manı -Manı» qoıylymyna, «Úzdik rejıssýra» «Baqyt kilti» qoıylymynyń rejısseri Esmuhan Obaevqa, «Úzdik senografııa»: «Baqyt kilti» qoıylymynyń sýretshisi Murat Saparovqa, «Kómbe nannyń dámi» qoıylymynyń sýretshisi Esengeldi Tuıaqovqa, «Qoıylymdaǵy tarıhı beıne» «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Aqaıdyń Qaseni roli úshin Bekjan Turysqa, «Ekinshi plandaǵy áıel adam beınesi»: «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Túrik kempir roli úshin Gúlnár Djakýpovaǵa, «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Katıa roli úshin Janel Maqajanovaǵa, «Ekinshi plandaǵy er adam beınesi»: «Baqyt kilti» qoıylymyndaǵy Kazakov roli úshin Baýyrjan Qaptaǵaıǵa, «Kómbe nannyń dámi» qoıylymyndaǵy Nemis shal roli úshin Azat Seıtmetovke, «Úzdik er adam beınesi» «Aqtastaǵy Ahıko» qoıylymyndaǵy Ahıko beınesi úshin Dýlyǵa Aqmoldaǵa berildi.

Al, teatr ómirin gazet-jýrnal, teledıdar men radıo arqyly halyqqa nasıhattap júrgen buqaralyq aqparat qyzmetkerleri «Teatr jáne aqparat» júldesimen  marapattaldy.

Festıval sońy Hadısha Bókeevany eske alý keshine ulasty. Keshke QR Mádenıet jáne sport mınıstri Arystanbek Muhamedıuly qatysyp, halyqqa ystyq yqylasyn joldady. Qazaqstan Teatrlary assoıaııasynyń prezıdenti Asanáli Áshimov, mınıstrlik jáne assoıaııa tarapynan «Hadısha Bókeeva» atyndaǵy arnaıy syılyqty «Aqtastaǵy Ahıko» spektakline at salysqan ujymǵa jáne «Úzdik akter» dep tanylǵan Erkebulan Daıyrovqa tartý etti. Sonymen qatar, Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń arnaıy syılyǵy «Aqtastaǵy Ahıko» spektaklindegi Aqtamaq beınesi úshin Danagúl Temirsultanovaǵa tabystaldy. Joǵary deńgeıde uıymdastyrylǵan kesh ary qaraı Astana qalasy Jastar teatry, Almaty qalasyndaǵy Q.Qojamıarov atyndaǵy uıǵyr mýzykalyq komedııa teatry, Koreı memlekettik teatr ujymdarynyń qatysýymen óz jalǵasyn tapty.