Monıka Gossmann - bir ýaqytta úsh elde (Germanııa, Reseı jáne AQSh) turatyn jáne óziniń shyǵarmashylyq jolynda úsh mádenıettiń eń jaqsy dástúrlerin biriktiretin kóp ultty aktrısa. Máskeýdegi MHAT mektep-stýdııasyn bitirgennen keıin Monıka reseılik teatr qoıylymdaryna qatysýmen shektelmedi jáne birden ónerdegi halyqaralyq jolyn bastady. Monıka Gossmann qorjynynda ondaǵan umytylmas beıneler jasap keledi. «Ólimmen ótelgen» (2007), «Temir aspan» (2012), «Altyn ǵasyrdyń mızam jazy» (2015), «Ekaterına. Ushý (Samǵaý)» (2016), «Ekaterına. Alaıaqtar» (2019), «Mank» (2020) sııaqty reseılik jáne sheteldik kınojobalarda jarqyn rólderdi somdady.
Monıka Gosmann Almaty qalasynyń týmasy, Almatyǵa kezekti issaparmen kelgen kezinde suhbat jasaýdyń oraıy tústi.
- Monıka, siz Almaty qalasy týraly qandaı estelikterdi áli kúnge deıin jadyńyzda saqtaısyz?
Este saqtaıtyn naqty estelikter joq. Taýlar, saıabaqtar, ájem jáne aýrýhana esimde. Meniń aǵam astmatıkalyq aýrýmen aýyrdy, Almaty aýa raıynyń ylǵaldylyǵy áser etken bolýy kerek, sondyqtan biz Tájikstanǵa kóship kettik. Biz Almatydan Tájikstanǵa kóshkende men úsh jasta edim. Almatyǵa kelgende ózimdi úıde júrgendeı sezinemin. Jeńildik, shabyt sezimi bar. Men unatatyn eki jer - Germanııa jáne Qazaqstan.
- Qazaqstanǵa kelý sebebin aıtyńyzshy?
- Biz Máskeýdiń «One two three production» kompanııasymen fılm túsirip jatyrmyz. Serıal «Shaman» dep atalady. Men basty róldi oınaımyn, dálirek aıtqanda shamandy somdaımyn. Bas keıipker - Aleksandr Kýzneov, al men antı-qaharmanmyn. Maǵan joba óte unady jáne fılmniń Qazaqstanda, Almatyda túsiriletindigi qatty qýantty.
- Qalaı oılaısyz, álemdik arenaǵa shyǵýyńyzdyń basty sebebi nede? Qandaı da bir qupııańyz bar ma?
- Bul qupııa emes dep oılaımyn. Talmaı eńbek etý men óz kásibińe degen súıispenshiliktiń jemisi. Aldyńyzdaǵy maqsatyńyz aıqyn bolsa, barlyq esikter jabyq turǵanyna qaramastan, bar kúsh-jigerińdi jınap, toqtamaı alǵa umtylasyz. Barlyǵyna daıyn bolý kerek.
- Siz alǵash kınoǵa kelgen kezdegi kıno týraly oıyńyz qandaı edi?
- Jaqsy suraq (kúlimdep). Eshqandaı oıym bolmady, men 4 jasymnan bastap óner kórsete bastadym. Sahnanyń ne ekenin jaqsy túsindim, teledıdarda jumys istedim. Mende eshqandaı ıllıýzııa bolǵan joq, jaı ǵana jumys istedim jáne maǵan bári unady. Meni ózimniń qalaýlarym basqarady, eshteńeden qoryqpaımyn, bárin óz múmkindigimshe adal jasaýǵa tyrysamyn.
- 2014 jyly Berlınde sizdiń jeke mektebińiz ashyldy, onda siz Lucid Body-diń erekshe tehnıkasyn úırete bastadyńyz. Qysqa merzimde bul ádis búkil álemde tańqalarlyqtaı tanymal boldy: akterlerdi Nıý-Iork ýnıversıtetiniń Berlındegi fılıalynda, Kopengagen memlekettik ýnıversıtetinde, Máskeý kórkem teatr mektebinde jáne Berlındegi akterlerdi daıyndady. Lucid Body týraly aıtyp berińizshi...
- Lucid body – «Taza dene» dep aýdarýǵa bolady, ol chakralarǵa negizdelgen. Biz chakralarmen jumys jasaımyz, chakralar arqyly óz denemizdi jáne keıipkerdiń psıhıkasyn ózgertemiz. Buǵan qosymsha Karl Gýstav Iýngtiń psıhologııalyq taldaýyn qosamyz. Bul ádis maǵan jeke tulǵalyq ósýime kóp nárse berdi. Sondyqtan men bul ádisti qoldanýdy akterlerge ǵana emes, ár adamǵa ózin túsiný úshin paıdalanýǵa keńes beremin.
- Akterlik obraz jasaýdyń artynda qandaı ishki jumys jatyr? Siz obraz boıynsha qalaı jumys jasaısyz?
- Ár túrli mektepter, ár túrli daıyndyqtar bar. Keıbireýler ózderinen keıipkerler jasaıdy, al keıbireýleri beıne izdeıdi. Men beıne izdeıtinderdiń birimin jáne ony psıhologııa men dene arqyly jasaımyn. Keıipkerge daıyndalamyn, taqyrypty zertteımin jáne túsirilimge daıyn bolý úshin rejısserǵa kóptegen suraqtar qoıýǵa tyrysamyn. Eshteńeden habarym joq bola tura túsirilim alańyna kelgim kelmeıdi, bul men úshin kásibılik emes. Bul psıhologııalyq, fızıkalyq, aqparattyq jaǵynan óte aýqymdy úrdis jáne men barlyq jaǵynan daıyn bolýǵa tyrysamyn. .
- Endi siz oınaǵan 2020 jylǵy Devıd Fıncherdiń «Mank» fılmi týraly sóıleseıik. Gollıvýdqa qalaı keldińiz? Sizge shaqyrtý keldi me, álde kastıngten ótý kerek pe edi?
- Bizdiń kásibimizde bylaı - eger sizde jaqsy tanys nemese rejıssermen baılanys bolmasa, siz kastıngke daıyn bolýyńyz kerek. Biraz bilim men tájirıbege ıe bolyńyz. Ǵajaıyptar bolmaıdy, eger jaqsy mektep pen kúndelikti jumys bolmasa, eshteńede bolmas edi. Men ádettegideı kastıngten óttim, basqa eshteńe joq. Fıncher – meniń súıikti rejısserim, onyń fılmderin mıllıondaǵan ret kórdim.
Fıncherdiń fılmindegi rólińiz týraly aıtyp berseńiz.
Men Frıdany oınadym. Shynymdy aıtsam, bul ońaı keıipker emes. Tapsyrmasy keremet bolǵanymen, kórinisteri az boldy. Ol bas keıipker «Azamat Keınniń» kútýshisi. Soǵystyń saldarynan bul áıelde otbasy da, kúıeý de bolmaıdy. Immıgrant. Frıda sene alatyn jalǵyz adam - Mank jáne sol sebepten oǵan árdaıym qamqor boldy.
Keıipkerdiń prototıpi - AQSh-qa qonys aýdarǵan nemis evreıi, senarıst German Mankevıch. Senarıı jazý barysynda Frıda onymen birge boldy, osy ımmıgraııa men shyǵarmashylyq joldyń bárimen birge júrdi.
- Bolashaqqa qandaı josparlaryńyz bar?
- Josparlar óte kóp. Kıno men bilimge qatysty josparlar ártúrli.
Monıka, sóz sońynda sizge rızashylyǵymdy bildirgim keledi. Sizdiń shyǵarmashylyq jolyńyz - óz kásibińizge jáne ulttyq mádenıetińizge degen adaldyqtyń jarqyn mysaly. Sheberliktiń, temperamentti oıynnyń jáne súıkimdiliktiń arqasynda kıno súıer qaýymnyń súıispenshiligine ıe boldyńyz. Shyǵarmashylyńyz sharyqtaı bersin!