Fılm shekaralas aımaqta ornalasqan aýyldardyń qazirgi turmysy men ahýaly jaıly.
Rejısseri Bolat Núsimbekov.
Janr: derekti
Hronometraj: 105 mınýt
Marqakól – Shyǵys Qazaqstan tabıǵatynyń injý-marjany. Qaıtalanbas tabıǵaty, qarasań kóz toımaıtyn ǵajaıyp sulýlyǵy bar ólke. Munda kelseń, órkenıetten alys, óz tynys-tirshiligi bar erekshe bir jerge kelgendeı kúı keshesiń. Marqakól aýmaǵynda shaǵyn aýyl kóp. Jergilikti halyqtyń bári burynnan osynda turyp kele jatqan adamdar. Ata-babalary da osynda týyp-ósken. Aýyl janynan qazaq-qytaı shekarasy ótetindikten, bul aımaqtyń strategııalyq mańyzy bar.
Derekti fılm túsirý tobynyń sapary qıyn boldy. Alys jol, qar basqan asýlar, Altaı ólkesiniń buralań joldary ekspedıııany biraz ábigerge salǵany ras. Sondaǵy maqsat - Kúrshim aýdanyndaǵy Tosqaın, Urynqaı, Aq bulaq (burynǵy Gornyı), Balyqtybulaq, Shanaǵaty degen shekaralas aýyldardyń turmysyn kórý, jergilikti halyqtyń hal-jaǵdaıyn bilý.
Buryn bul jer Marqakól aýdany bolatyn. 1997 jyly ol Kúrshim aýdanynyń quramyna qosyldy. Jergilikti halyqtyń tirshiligi qıyndaı bastaǵan kez. Óndiris oryndary jabylyp, adamdar jumyssyz qaldy. 90-shy jyldardyń aıaǵynda kólik júretin joly, aýyz sý men jaryǵy joq eldimekenderden jurt údere kóshe bastaıdy. Mektep pen aýrýhanalar jabylyp, úıler qańyrap bos qaldy. Nebári 500 metrdeı jerde kórshiles memleket bolǵanyna qaramastan, shekara beketi de jabyldy.
Derekti fılmniń keıipkerleri osynaý qıyn-qystaý kezeńdi bastan ótkergen jergilikti turǵyndar. Olar áli kúnge deıin áleýmettik jáne ekonomıkalyq qıyndyqtarǵa shydap kele jatyr. «Munda ómir súrý kez-kelgenniń qolynan kele bermeıdi», - deıdi aýyl turǵyndary.
Desek te, órkenıettiń kóptegen jetistikterine qol jetkize almaı júrgen qarapaıym halyq taǵdyryna nalyp, qınalyp júrgen joq. Tiri adam tirshiligin jasaıdy. Olar da úırenshikti ortada ómir súrip, turmysyn jaqsartýǵa tyrysady. Biri maral sharýashylyǵyn damytsa, biri balyq aýlaıdy. Aýyl balalary úshin sport keshenin ashý jobasyn ázirlep jatqan mamandar, altyn óndirýshilerdiń zańsyz áreketterine tosqaýyl qoıyp, ekologııany jaqsartýǵa at salysyp jatqan azamattar da bar.
Turaqty uıaly baılanys pen tegis joly joq, al qordalanǵan máselesi kóp aýyl-aımaqtarda turýǵa ne sebep? Jergilikti halyq týyp-ósken ólkesin, teńdessiz tabıǵatyn qımaıdy ma eken? Álde olardy jaqsylyqqa degen úmit jeteleı me? Bul týraly derekti fılmniń basty keıipkerleri qarapaıym aýyl turǵyndary áńgimeleıdi. Olardyń arasynda muǵalim, kitaphanashy, qurylysshy jáne qoryq ınspektory da bar.
Fılmde Kompozıtor Qýat Shildebaevtyń mýzykasy oınalady.
"Strategııalyq mańyzy bar aýyl" derekti fılmi QR Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń tapsyrysy boıynsha túsirilgen.