Belgili rejısser Bolat Qalymbetov túsirgen atalmysh fılmde jıyrmasynshy ǵasyrdyń 30-shy – 40-shy jyldardaǵy el tarıhynda oryn alǵan oqıǵalar qarapaıym adamdardyń ómiri arqyly baıandalady. Fılmniń senarıi jazýshy Júsipbek Qorǵasbektiń «Qasqyr-adam» povesiniń jelisi boıynsha jazylǵan.
- Sáýir aıynyń ortasynda Tegeranǵa jol tartamyn, ıran kórermenderine «Talan» fılmin tanystyramyn. «Fadjr» syndy beldi kınofestılde kartınanyń álemdik premerasy ótetinine óte qýanyshtymyn, - dedi rejısser Bolat Qalymbetov.
Bıyl festıvaldiń «Shyǵys panoramasy» baıqaýyna 12 eldiń – Qytaı, Vetnam, Ázirbaıjan, Irak, Grýzııa, Úndistan, Palestına, Japonııa, Mońǵolııa, Kýveıt jáne Sırııanyń fılmderi qatysady.
«Fadjr» kınofestıvalinde «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń qatysýymen túsirilgen taǵy da bir kınotýyndy – «Ákege qońyraý shalý» fılmi kórsetiledi. Atalmysh kartına festıvaldiń negizgi halyqaralyq konkýrsynda baq synaıdy. Aıta ketsek, rejısser Serik Aprymov «Fadjr» festıvaline osydan 27 jyl buryn qatysqan. 1991 jyly rejısser túsirgen «Sońǵy aıaldama» atty debıýttyq kartına «Fadjr» festıvaliniń negizgi baıqaýyna qatysyp, «Úzdik fılm» júldesin alǵan bolatyn.
Esterińizge sala ketsek, «Ákege qońyraý shalý» fılmi Qazaqstan kınosynshylar qaýymdastyǵy uıymdastyrǵan «Synshylar tańdaýy» kınojúldesinde eki birdeı júldege – «Úzdik rejısser» jáne «Ekinshi plandaǵy úzdik er adam róli» (akter Erbolat Ospanqulovqa tabystaldy) qol jetkizdi. Odan bólek, atalǵan týyndy Reseıdiń «Nıka» atty kınojúldesine úmitker bolǵan. Sonymen qatar atalǵan fılm 2018 jyly sáýirdiń 19 men 26 aralyǵynda Máskeýde ótetin 40-shy Máskeý halyqaralyq kınofestıvalinde «Sheberler» baǵdarlamasynda kórsetiletin bolady.
Fadjr halyqaralyq festıvali 1982 jyly Irannyń mádenıet mınıstrligi jáne ıslam baǵyty uıymymen negizi qalanǵan. Festıval Qıyr Shyǵystaǵy eń aýqymdy ári tanymal kınofestıval esepteledi. Bul festıval aıasynda álem kınematografısteri mádenı baılanys ornata alatyn birden bir alań.
Byltyr 2017 jyly «Fadjr» kınofestıvaliniń «Úzdik azııalyq fılmi» nomınaııasynda bas júldeni «Qazaqfılm» kınostýdııasy jaryqqa shyǵarǵan rejısser Sábıt Qurmanbekovtyń «Oralman» fılmi alǵan bolatyn.
«Fadjr» kınofestıvaliniń bıylǵy jeńimpazdaryn festıvaldiń jabylý saltanatynda – 2018 jyly 27 sáýirde jarııalanatyn bolady.
«Talan» fılmi týraly:
Taǵdyrdyń jazýymen bar ómirin elden jasyryn ótkizgen adamnyń ortamen baılanysy aqyry tragedııamen aıaqtalady. Osyndaı talaıly taǵdyrlar arqyly azattyq ańsaǵan ata-babalarymyzdyń armany – táýelsizdiktiń qadir-qasıeti kórinedi. Talan – taǵdyrdyń sınonımi.
Rejısseri: Bolat Qalymbetov
Senarıı avtorlary: Ǵazız Nasyrov, Bolat Qalymbetov
Rólderde: Asan Kırkabakov, Erik Joljaqsynov, Shynar Janysbekova, Erjan Nurymbet, Ulan Núsipáli, Ońdasyn Besikbasov, Jasulan Áıtenov, Qarshyǵa Álikenov, Aıan Ómirjan.
«Ákege qońyraý shalý» fılmi týraly:
Fılm jas jigittiń bala kezinen bastap eseıgen shaǵyna deıingi 25 jyl ómirin qamtıdy. Kartınada balanyń áke-sheshesimen arasyndaǵy qıyn qatynastary, jetkinshektiń sezimderi men basyna túsken qıyndyqtary sýretteledi.
Qoıýshy rejısseri, senarıı avtory, operatory: Serik Aprymov
Rólderde: Erbolat Ospankulov, Aızada Satybaldıeva, Jiger Myrzabek, Temirlan Kısıkbaev jáne basqalary.
Rejısserler týraly aqparat:
Qalymbetov Bolat Nurǵalıuly – kınorejısser, akter, QR eńbek sińirgen óner qaıratkeri, Halyqaralyq kınofestıvalderdiń laýreaty, Qazaqstan kınematografıster odaǵynyń múshesi. 1955 jyly 20 maýsymda Almaty oblysy Narynqol aýylynda dúnıege kelgen. 1977 jyly Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq Memlekettik konservatorııasynyń akterlyq fakýltetin(H.Bókeevanyq sheberhanasy), al 1989 jyly Almaty Memlekettik óner ınstıtýtynyń rejısserlyq fakýltetin támamdaǵan.
Bolat Qalymbetov kınoǵa nebári 10 jasynda keldi. Eń alǵash ol 1966 jyly rejısser Abdolla Qarsaqbaevtyń «Balalyq shaqqa saıahat» atty fılmine túsken.
FılmografııaSY. Kórkem fılmderdiń rejısseri: «Tamshy» (KF, 1989), «Aınalaıyn» (KF, 1990), «Sońǵy yzǵarly kúnder» («Katarsıs» ShÓB, 1993); «Sardar» (KF, 2004), «Aınalaıyn» teleserıaly («Sataıfılm», «Qazaqstan» arnasynyń tapsyrysy boıynsha, 40 serııaly, 2012).
Aprymov Serik Sekenuly – kınorejısser, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, «Tarlan» táýelsiz júldesiniń laýreaty, KSRO kınematografıster odaǵynyń múshesi. 1960 jyly 28 qazanda Semeı oblysy Aqsýat aýylynda dúıege kelgen. 1989 jyly Búkilodaqtyq Memlekettik kınematografııa ınstıtýtyn támamdaǵan.
FılmografııaSY. Kórkem fılmderdiń rejısseri: «Ekeýi motoıkl ústinde» (KF, 1986, k. m.), «Gıpnotızer» (KF, 1988, k. m.), «Sońǵy aıaldama» (KF, 1989), «Tús ishindegi tús» («Sergeldeń», «Jas jigittiń kúndeligi», KF, 1993), «Aqsýat» (KF, 1998), «Úsh aǵaıynda» (KF, 2000). «Ańshy» (KF, 2004), «Ozernyıdaǵy úı» (2009, Reseı, serıal), «Baýyr» (KF, 2013).