Maqala / #stýdentSózi
Kezdeısoqtyq qurǵan tor
Nurtas Adambaıdyń "Taraz" fılmine kózqaras.
Bólim: Kıno
Datasy: 22.04.2017
Avtory: Жансая Зейнелғабетова
Maqala
Kezdeısoqtyq qurǵan tor
Nurtas Adambaıdyń "Taraz" fılmine kózqaras.
Bólim: Kıno
Datasy: 22.04.2017
Avtory: Жансая Зейнелғабетова
Kezdeısoqtyq qurǵan tor

Keıde adam ómirinde oryn alatyn kezdeısoq jaǵdaılar onyń búkil taǵdyryn sheshýi múmkin. Aldyda ne kútip turǵanyn bilmeı ómir súrý qatelikter jiberýdiń bálkim basty sebebi de shyǵar. Nurtas Adambaıdyń 2016 jyly jaryq kórgen «Taraz» atty boevık, drama janryndaǵy fılmi bir sáttik kezdeısoq qatelik arqyly tabysqan tórt keıipkerdiń taǵdyryn bir arnaǵa toǵystyrdy.

Fılm basynda, kólik ishinde óz muńdarymen ońasha oıǵa batyp kele jatqan sol tórt keıipkerdiń árqaısysyn rejısser jeke-jeke kórermenge tanystyrdy. Ákesiniń aıqaıyn estýmen birinshi kezekte kóringen basty keıipkerdiń biri - Aıdar (Nurtas Adambaı). Aıdardyń jaǵdaıy osy kórinisten-aq birden baıqalady. Ata-anasynyń uly, biraq, súıikti emes, shette qalyp qoıǵan uldary. Iaǵnı, qarapaıym ári dóreki sózben aıtar bolsaq, áke-sheshesiniń aldynda ábden súıkimi ketken keıipker. Bul jigittiń basty mıssııasy da bizge kóp uzamaı belgili bolady. Ol - úılený. Ózi súımese de, eriksiz úılenýge mindetti. Ekinshi keıipker Ahmettiń (Asan Májıt) máselesi - anasy, inisi jáne nashar turmys. Qarajattyń jetispeýshiliginen anasynyń densaýlyǵy da kúnnen-kúnge nasharlap barady. Bul keıipkerdiń de ómirinde esh jaryq sáýle qalmaǵan, qara túnek. Tórt erkektiń arasynda jalǵyz qalǵan, qylmystyń oryn alýyna baıqaýsyzda túrtki bolǵan úshinshi qyz keıipker - Aıjan (Gúlnaz Jolanova). Qazaqtyń qarapaıym, atasynyń tárbıesin kórip ósken, aýyldyq qyz. Qalanyń «túngi klýb» atty bir sáttik lázzat alatyn jerine óz qalaýynsyz baryp qalǵan sátinde bári bastalady. Osy oryn alǵan oqıǵada birden iz sýytýdy jón sanaǵan tórtinshi keıipker, bulardyń arasyndaǵy eń jigerlisi, aqyldysy - Sapar (Erkebulan Daıyrov). Fılmde bul keıipkerlerdi kórsetý arqyly rejısser búgingi tańda oryn alyp jatqan basty máselelerdi  kóterip otyr. Ajyrasý, jumyssyzdyq, nashar turmys, ata-ananyń balasyna degen senimsizdigi, adamdardyń tek aqshasymen ǵana qadirli bolýy.

Fılmdegi qylmys osy máselelerdiń bárin birtindep bizge ashyp beredi. Kórermenge aınany usynyp, beınesin kórsetýge barynsha tyrysqandaı. Osy tusta, keıingi shyǵyp jatqan otandyq fılmderden kóp talap etilip jatatyn «ulttyq beıne» máselesine keletin bolsaq, bul kezekti kartınada ol barynsha ashylǵan. Qazaqtyń ózine tán minez-qulqy, mán berip qarasaq, árbir keıipkerdiń boıynda bar. Kenje ulyn úlken ulymen únemi salystyryp otyratyn ata-ana beınesinen de, nemeresin qalaǵa jiberip, alańdap otyratyn ata beınesinen de, densaýlyǵy nasharlasa da balasyn oılap jatatyn ana beınesinen de, mundaǵy árbir keıipkerdiń beınesinen qazirgi ózimizdiń qazaqqa tán qasıet kórinedi. Jáne ony kórsetken akterlerdiń de somdaǵan róli osal bolǵan joq. Ásirese, kásibı akterlardy ysyra turyp, Axmettiń inisin oınaǵan jas balaǵa kelsek, áserli etip oınap shyqqannyń biri sol boldy. Syrqattanyp jatqan anasyna dárilerdi urlap, qoınyna tyǵyp alyp kelgen sátinde onyń eńirep jylaǵany kórermenniń júregin eljiretpeı qoımaıdy.

Rejısser Nurtas Adambaıdyń buǵan deıingi fılmderi komedııalyq janrda bolǵan bolsa, «Tarazda» ol barynsha salmaqtylyqqa aýysqan. Fılmge qoıylǵan mýzyka, artqy kórinistegi buzylǵan úı qańqalary, jańbyr, kúńgirttene túsiretin aǵash butaqtary, osynyń bári árbir kórinistiń atmosferasyn jetkilikti dárejede ashqan. Qylmys jasap, asxana ishimen qashqan tórteýiniń artynan qosa dirildep júgirgen kameranyń qozǵalysynyń ózi effekt beredi. Túsirilimi, ıdeıasy jaǵynan kópshilikke unaǵan bul fılmniń degenmen osal tustary da joq emes. Sonyń biri, basty keıipker dep otyrǵan Saparymyzdyń dosynyń aqymaqtyǵymen bir-aq sátte ólip qalýy. Buny, bir qaraǵanda rejısserdiń barynsha shynaıy etip kórsetkisi kelgendigi dep túsinsek te bolady. Ómirde ábden oryn alýy múmkin jaǵdaı. Sonyń ózinde de, bálkim óltirip qoıǵan dosynyń reakııasy basqasha bolýy kerek pe edi. Bul kadrdy meılinshe uzaq ustaǵanda, múmkin, fılmniń qateligi sáttiligine aınalar ma edi. Taǵy bir oılandyrarlyq jaıt, «Tarazda» másele óte kóp, biraq, sheshimi joq. Basty keıipkerlerdiń tolyqtaı qyrylýymen qatar, olar arqyly kórsetilgen máseleniń bireýi de eń aıaǵynda sheshilgen emes. Kerisinshe, bári odan saıyn qurdymǵa ketti.

Osy ýaqytqa deıin kórermenderine «Happy end» syılap kelgen Nurtas Adambaı bul joly naǵyz ay tragedııanyń qandaı bolatynyn kórsetkendeı. Ne de bolsa, osyndaı dárejedegi pessımızm rejısserdiń kelesi týyndylarynan jalǵasyn tappaıdy degen úmittemiz.

Sizge qyzyq bolýy múmkin: