Daıyndaǵan: Gúldana JAMALBEK
Men Ońtústik Qazaqstan oblysy, Kentaý qalasy, Baıaldyr eldi-mekeninde týyp
óstim. 8 - synypqa deıin Sultan Qojanov atyndaǵy orta mektepti bitirip, Almaty
qalasyna oqýǵa tústim. Otbasymda bes adambyz. Men úsh aǵaıyndymyn. Úlken aǵam
jáne qaryndasym bar. Almaty qalasynda 9 - synypty bitirip, Júsipbek Elebekov
atyndaǵy estrada jáne ırk kolledjinde «Qýyrshaq teatry ártisi» mamandyǵy
boıynsha bilim aldym. Sodań soń joǵary bilimdi araǵa bir jyl salyp, Shymkent
qalasyndaǵy Qazaq-túrik Halyqaralyq ýnıversıtetinde alǵan bolatynmyn. Óner
jolyna kelýime áýletimizdegi aǵa-ápkelerim óz septigin tıgizidi desem de
bolady. Óıtkeni olar aýyl-aýylda bolatyn toıǵa shyǵyp, aýdandarǵa baryp konert
qoıatyn. Men bala kezimnen sol kisilermen birge júrip, birge án aıtyp, solaısha
ónerge ǵashyq bolǵanmyn. Kolledj
tabaldyryǵynda oqyp júrgen kezde birinshi kýrstyń ekinshi semestrinde bizge Memlekettik qýyrshaq
teatryna ártisterdi qabyldap jatqandyǵy týraly habar keldi. Sol sátti
paıdalanyp, joly bolǵan tórt ul teatrǵa jarty birlikke jumysqa qabyldandy.
Mine, sodan beri osy qara shańyraqta jumys jasap júrgenime 15 jyldyń júzi
bolypty.
Menińshe, drama artısi men qýyrshaq teatrynyń artısiniń aıyrmasy kóp. Saralap
aıtar bolsaq, eń birinshi, drama artısi ózi birinshi planda bolady. Ekinshi,
obrazynyń jaı kúıin ishinen ótkizip baryp ony kórermenge tartady. Úshinshiden,
drama teatrynda aldyńǵy plandaǵy ártis degen uǵym bar. Al endi qýyrshaq teartyna
kelsek, munda bizge eki ese jumys jasaý talap etiledi. Ózińniń ishki «kýhnıańnan»
obrazdy bir ótkizip, qýyrshaqty ıgerip, eki qaıtara taǵy súzgiden ótkizý qajet jáne
bastapqy, qosalqy ról degen uǵym joq. Iaǵnı, sahnada basty keıipkerdi oınap,
shırmanyń artyna ketip, sen qosalqy róldi somdaýyń múmkin. Bul jan-jaqtylyqpen
qatar uıym ishindegi aýyzbirshilikti nyǵaıtady desem qate aıtqanym emes.
Somdaǵan obrazdarymnyń jeke ómirime áser etkenderi de bar. Atap aıtsaq,
ózime stýdent kezden beri jaqyn rólim Aladdın obrazy bolatyn. Óner
akademııasynda oqyp, teatrda jumys jasap júrgen kezimizde, marqum ustazymyz, ári
áriptesimiz Dosmuhan Beısenbaev degen aǵamyz Aladdınniń rólin somdaıtyn. Biz álgi
jerde ol kisiniń kıimin kıgizip, janynda kómektesip qyzyǵa qarap júretinbiz.
Sol ról ýaqyt óte kele maǵan tıdi. Eńbektiń de berer jemisi bar ekenin sol
kezde sezgenmin. Este qalarlyq taǵy bir obrazym ol stýdent kezde oınaǵan rólim.
«Alqyzyl gúl» qoıylymyndaǵy qubyjyq jigittiń obrazy. Múmkin alǵashqy rólim
bolǵandyqtan ba, sol obrazdy jaqyn tartamyn. Sońǵysy marqum ustazymyz, QR eńbek sińirgen artısi
Sultanǵalı Shúkirovtyń qoıǵan «Aqqý Jibek» degen qoıylymdaǵy Tólegen róli. Men
janyma jaqyn, ómirime áser etken osy úsh obrazdy erekshe atap aıtar edim.
Aladdın rólin alǵan kezde, meniń jolym boldy. Taǵdyrym dep aıtsam da
bolady. Bir jaǵynan usynys, ekinshi jaǵynan teatr basshylyǵynyń buırǵy boldy. Ol obrazdy men qýana da qorqa
qabyldadym. Óıtkeni ol obraz ártisten barynsha qajyrly eńbek pen maksımaldy
turǵyda óziniń ishki tolǵanysyn
qajet etedi. Men taǵdyrǵa
senemin, biraq kóp jaǵdaıda ony adam óz qolymen jasaıdy dep oılaımyn. Bizge
kókten buıryq pen birge tańdaý qosa keledi. Buıryqqa baǵyna tura tańdaý jasaý
adamnyń óz qolynda. Al durys tańdaý úshin
ózińiń ishki jan dúnıeńmen úılesimde bolý – ol baqyt. Ishki menińdi tyńdaı bilý óner adamdaryna eń
qajetti qasıetterdiń biri dep aıta alamyn. Ózim shyǵarmashylyq bolsyn jeke
ómirime baılanysty suraqtardy jeke qalyp, oı ózeginen ótkizip saralaýǵa
tyrysamyn.
Rejısserlardyń bir-birimen aıyrmashylyǵyn, men aldyna maqsat qoıyp, anyq
neni qalaıtynyn biletindigimen jáne izdenimpazdyǵyn aıryqsha atap ótkim keledi.
Jańa maýsymǵa daıyndap jatqan aýqymdy jobamyzdyń rejısseri, ShQO «Jastar
teatrynyń» rejısseri Aıdyn Salban alǵashqy kúnde jaqsy sóz aıtqan bolatyn. Ol
«Rejısser – er, al ártister – áıel zaty. Eger ekeýiniń arasynda túsinistik jáne
sezim bolsa, mindetti túrde tamasha dúnıe týady», - dedi jáne men ol kisiniń sózimen
tolyqtaı kelisemin. Maqsat aıqyn bolsa, is te qomaqty bolady dep oılaımyn.
Artıster bir-birimen óziniń jumysyna degen jaýapkershilikpen ózgeshelenedi. Artıs
tártipke baǵynbasa, talant ekinshi orynǵa jyljıdy. Jeke ómir men shyǵarmashylyqty
múlde aralastyrmaý qajet.
Men úshin óner – ol ómir súrý stıli, adamnyń ómirden lázzat syılaıtyn jáne
adamdarǵa oı salatyn kıe. Óz basym basqa teatrlarǵa jıi baramyn. Kórgen
qoıylymnan bir nárse oıyma túrtip alyp, ózimniń qorjynymdy baıytýǵa tyrysamyn.
Bul sóz saptaýymdy, shyǵarmashylyq izdenisimdi molaıtýǵa óz áserin tıgizedi. Atap
aıtatyn bolsam Astana qalasyndaǵy Jastar teatrynyń «Eger de men...», «Asaýǵa
tusaý», «Kózime bir kórinseń bala ǵashyq» qoıylymdaryn qansha ret qaıtalap kórsem
de jalyqpaımyn. Sodan keıin Ǵ.Músirepov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq
balalar men jasóspirimder teatryndaǵy «Qara shekpen», «Qyzyl oramaldy shynarym»
qoıylymdary óz kórermenderin tapqan týyndylar dep aıryqsha atap ótkim keledi. Joǵaryda
atalǵan qoıylymdar qanshama synnan súrinbeı, naqyshtalyp súrlengen týyndylar ǵoı.
Men óz basyma keler bolsaq, syndy túzý qabyldaımyn. Ásirese menen buryn kóılekti
erte tozdyrǵan úlkenderdiń sózine qulaq asamyn. Qazaqy qanymyzǵa sińgen qasıet
qoı, ónerdegi úlken ata-apalarymyzdyń aıtqan synyn buljytpaı qabyldap, sonymen
jumys jasaımyn. Eger de ol meniń ishki jan dúnıemnen shyqpaı, úılesim tappaǵan
jaǵdaıda ǵana ol syndy qaıta oı eleginen ótkizemin. Jeke ómirimde de dál solaı.
Ózime kelgende qatty synshylmyn. Uıyqtar aldynda ótken kúnge kóz júgirtip ózime ózim
esep beremin.
Syn arqyly, menińshe, shyǵarmashylyq ta damı túsedi. Óz shyǵarmashylyq tynysyma
erkindikti árqashan beremin. Teatrdyń kúndelikti kestesinen bólek, aınalysatyn
isterim kóp. Sonyń biri ándi mýzykalyq árleý. Bala kúnimnen ánge, áýenge jaqyn
bolǵanmyn jáne ol qazirge deıin menimen birge. Teatrdyń jumys kestesinen tys,
basshylyq tarapynan túrli is-sharalar men merekelik keshterdi uıymdastyrýǵa buıryq
túskende, jıylyp turǵan qorjynymdaǵy baılyqty sol kezde tárk etýge daıyn
bolamyn.
Bir ǵasyrǵa jýyq tarıhy bar qýyrshaq óneriniń qara
shańyraǵy sanalatyn teatrymyzdyń 84 maýsymyna biz kórermenderimizdi kóp jańalyqpen
kýantpaqpyz. Sonyń biri Evrıpıdtiń «Medeıasyn» alǵash ret qýyrshaq beınesinde
tiriltip, qalyń kópshilik nazaryna usynamyz. Úlken jaýapkershilik pen
yjdahattylyqty talap etetin qoıylym. Alǵashqy kúnderden bastap qoıylym rejısseri
Aıdyn Salbanmen shyǵarmashylyq top tyǵyz baılanys ornatty. Medeıa qoıylymynyń
baǵasyn alda kórermen bere jatar. Biraq ázirge aýqymdy jobanyń úshten eki bóligi
daıyn dep aıta alamyn.
Súıikti bizdiń kórermenderimizdi, ónersúıer jandardy jańalyqqa
toly jańa maýsymda teatrǵa shaqyramyn!
