2023 jylǵy sáýir aıynyń 20-21 kúnderi Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetinde «Baýyrjan Nógerbek murasy: teorııa, syn jáne kınopedagogıka» atty elimizdegi kásibı kınotanýdyń negizin qalaǵan kınotanýshy, professor, ónertaný kandıdaty, ustaz, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, «Qurmet» ordeniniń ıegeri Nógerbek Baýyrjan Ramazanulynyń 75 jyldyǵyna arnalǵan Halyqaralyq forým ótedi. Forým Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń 25 jyldyq mereıtoıy aıasynda uıymdastyrylyp otyr.
Forým aıasynda professor Baýyrjan Nógerbek muralarynyń búgingi kınoúrdis pen kınotaný salasyndaǵy mańyzy týraly máseleler qarastyrylatyn otandyq jáne sheteldik kınotanýshylar men kınematografıster qatysatyn ǵylymı-tájirıbelik konferenııa ótedi (online jáne offline formatynda).
Sondaı-aq, atalmysh Forým aıasynda qazaq kınosynyń belgili sheberleri – kınorejısserler Dárejan Ómirbaev pen Bolat Qalymbetovtiń fılmderi kórsetilip, sheberlik dáristeri ótedi. Sonymen birge kınotanýshy, ónertaný doktory Gúlnar Ábikeevanyń sheberlik dárisi josparlanýda.
Ótetin kúni: 20-21 sáýir, 2023 jyl
Ótetin orny: Qazaq ulttyq óner ýnıversıteti, № 245, 111 aýdıtorııalar
Bastalýy: 10:00 (20.04.2023)
Meken-jaıy: Astana qalasy, Táýelsizdik dańǵyly, 50
BAQ akkredıtaııasy:
Gabdrashıtova Kamıla Álimjanqyzy +7 (702) 487-84-00 / kamila.gabdrashitova@mail.ru
Suraqtar boıynsha:
Ularbek Nurǵalym +7 (701) 789-88-80
Áben Gúlmıra Sálimgereıqyzy +7 (708) 672-62-11
Baýyrjan Ramazanuly Nógerbek (06.08.1948 – 27.06.2017) – kınotanýshy, kıno tarıhshysy, kınosynshy, pedagog, ónertaný kandıdaty (1989), ónertaný professory (2005), Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri (1999), «Qurmet» ordeniniń ıegeri (2011).
1948 jyly Qaraǵandy oblysy Ulytaý aýdanynyń Ulytaý aýylynda dúnıege kelgen. 1971 jyly Máskeý qalasynda VGIK-tiń senarlyq-kınotaný fakýltetiniń kınotaný bólimin (professor N.P. Týmanovanyń jetekshiligimen) támámdaǵan.
«Qazaqfılm» kınostýdııasynda Mýltıplıkaııa birlestiginiń bas redaktory, «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń senarlyq redakııa alqasynyń múshesi (1971-1981), Qazaqstan kınematografıster odaǵynyń hatshysy (1981-1985), M.O. Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýty, teatr jáne kıno bóliminiń aǵa ǵylymı qyzmetkeri (1985-1999), T.Q. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń (qazirgi T.Q. Júrgenov at. Qazaq ulttyq óner akademııasy) prorektory (1993-1994), QR Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi, Mádenıet komıteti, teatr óneri jáne kınematografııa bóliminiń bastyǵy (1999-2001) qyzmetterin atqarǵan. 1993 jyldan bastap pedagogıka salasynda jumys istedi. Qazaqstandaǵy kınopedagogıkanyń negizin qalaýshylarynyń biri, kásibı kınotaný mamandyǵynyń negizin qalaýshy. 1993-2010 jyldary T.Q. Júrgenov at. Qazaq ulttyq óner akademııasynda kınotanýshylar sheberhanasyna jetekshilik etti. Otandyq kıno tarıhynda kınotanýshylardyń alǵashqy býyn túlekterin oqytyp shyǵarǵan (1993-1997; 1998-2002; 2002-2006; 2006-2010). Qazaqstan Respýblıkasy Bilim salasynyń úzdik qyzmetkeri atandy (1998).
2010 jyly Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń rektory Aıman Qojabekqyzy Musaqojaevanyń shaqyrýymen Astana qalasyna jumysqa keldi. Atalmysh ýnıversıtette «Operatorlyq óner jáne ónertaný» (2010), «Ónertaný» (2011) kafedrasyn quryp, kafedra meńgerýshisi qyzmetin atqardy ári kınotanýshylar sheberhanasyna jetekshilik etti (2010-2017).
Baýyrjan Ramazanuly Nógerbek – búkil sanaly ǵumyryn qazaq kınosynyń ózekti máselelerin zertteýge arnaǵan kórnekti ǵalym. Qazaq anımaııalyq, kórkemsýretti kınosyna arnalǵan ǵylymı eńbekteri men otandyq kıno óneriniń damýyna úles qosqany úshin Qazaqstannyń Lenın komsomoly syılyǵymen (1978), KSRO kınematografısteri odaǵynyń syılyǵymen (1985), «Qulager» ulttyq kıneatografııalyq syılyǵymen (2008) marapattaldy.
«Ocherkı ıstorıı kazahskogo kıno» («Qazaq kınosy tarıhynyń ocherkteri», avtorlar ujymy. Almaty: «Ǵylym», 1980), «Kogda ojıvaıýt skazkı: mýltıplıkaıonnoe kıno Kazahstana» («Ertegige jan bitkende: Qazaqstannyń mýltıplıkaııalyq kınosy». Almaty: «Óner», 1984, monografııa), KASACH FILM (GDR, Berlın, 1985), Cinema Kazakho – Kazakh Cinema (Italııa, 2002); «Kıno Kazahstana» («Qazaqstan kınosy». Almaty: Ulttyq prodıýserlik ortalyq, 1998), «Qazaq kınosynyń tarıhy» (qazaq tilindegi oqýlyq, G.Q. Naýryzbekova jáne N.R. Muqyshevamen birlesip jazǵan, Almaty, 2005), «Na ekrane «Kazahfılm» («Ekranda «Qazaqfılm», Almaty: «RUAN», 2007), «Ekranno-folklornye tradııı v kazahskom ıgrovom kıno» («Qazaq kórkemsýretti kınosyndaǵy ekrandyq-folklorlyq dástúrler». Almaty: «RUAN», 2008), DD atty kitaptardyń avtory. Sondaı-aq, qazaq, orys, aǵylshyn, nemis, koreı, golland, serb-horvat, ıtalııan tilderinde jaryq kórgen 250-den astam maqala, reenzııa men esseniń avtory.
Baýyrjan Nógerbek «Dıdar», «Sháken juldyzdary», «Eýrazııa», «Altyn minber» (Reseı, Tatarstan Respýblıkasy), «Saryarka short film festival» sııaqty taǵy da basqa kóptegen halyqaralyq jáne respýblıkalyq kınofestıvalderdiń Qazylar alqasynda jumys istedi.
