Baýyrjan Nógerbektiń 70 jyldyǵyna arnalǵan Respýblıkalyq qysqametrajdy fılmder festıvali men ǵylymı-praktıkalyq konferenııa ótedi

Osy mádenı is-sharalardyń aıasynda ýnıversıtet ókilderi men kórnekti kınorejısserlardyń qatysýymen baspasóz-konferenııasy, kıno salasynda eńbek sińirgen qaıratkerlerdiń baıandamasymen ǵylymı-praktıkalyq konferenııasy, rejısserlardyń sheberlik-synyptary jáne kınofestıval qatysýshylarynyń fılmderiniń kórsetilimi ótkiziledi.

Is-sharaǵa kıno, teatr jáne beıneleý óneri salasyndaǵy qazaqstandyq belgili ǵalymdar, kınogerler jáne mádenıet qaıratkerleri, atap aıtqanda: QR mádenıet jáne sport mınıstri Arystanbek Muhamedıuly, QR halyq ártisi, Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń rektory Aıman Musahodjaeva, jazýshy-dramatýrg Roza Muqanova, kınorejısser Dámir Manabaı, Sergeı Azımov, Dárejan Ómirbaev, Serik Aprymov, Janabek Jetirýov, Ǵaınıjamal Ábildına, Adaı Ábeldınov, Maıdan Turdybek sııaqty taǵy da basqa  qonaqtar qatysady.

IS-ShARALAR BAǴDARLAMASY

Nógerbek Baýyrjan Ramazanulynyń shyǵarmashylyq ómirbaıany (6.08.1948-27.06.2017) – kınotanýshy, kıno tarıhshysy,  kınosynshy, pedagog, ónertaný kandıdaty (1989), ónertaný professory (2005), Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri (1999), «Qurmet» ordeniniń ıegeri (2011).

1948 jyly Qaraǵandy oblysy, Ulytaý aýdany, Ulytaý aýylynda týǵan. 1971 jyly Máskeý qalasynda VGIK-tiń senarlyq-kınotanýshylyq fakýltetiniń kınotaný bólimin (professor N.P. Týmanovanyń jetekshilishgimen) támámdaǵan.

Nógerbek B.R. «Qazaqfılm» kınostýdııasynda Mýltıplıkaııa birlestiginiń bas redaktory, «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń senarlyq redakııa alqasynyń múshesi (1971-1981), Qazaqstan kınematografıster odaǵynyń hatshysy (1981-1985), M.O.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýty, teatr jáne kıno bóliminiń aǵa ǵylymı qyzmetkeri (1985-1999), T.Q. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń (Qazirgi T.Q. Júrgenov at. QazUÓA) prorektory (1993-1994), QR Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi, Mádenıet komıteti, teatr óneri jáne kınematografııa bóliminiń bastyǵy (1999-2001) qyzmetin atqarǵan.  1993 jyldan bastap pedagogıka salasynda jumys atqardy. Qazaqstanda kınopedagogıkanyń negizin qalaýshylarynyń biri, kásibı kınotaný mamandyǵynyń negizin qalaýshy bolyp tabylady. 1993-2010 jyldary T.Q. Júrgenov at. Qazaq ulttyq óner akademııasynda kınotanýshylar sheberhanasyna jetekshilik etip keldi. Otandyq kıno tarıhynda kınotanýshylardyń alǵashqy býyn túlekterin oqytyp shyǵarǵan (1993-1997; 1998-2002; 2002-2006; 2006-2010). Qazaqstan Respýblıkasy Bilim salasynyń úzdik qyzmetkeri atandy (1998).

2010 jyly Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetiniń rektory Aıman Musaqojaevanyń shaqyrýymen Astana qalasyna jumysqa keldi. 2010-2017  Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetinde «Ónertaný» kafedrasyn quryp, kafedra meńgerýshisi jáne kınotanshýlar sheberhanasynyń jetekshisi bolyp qyzmet atqarǵan.

B.R. Nógerbek qazaq kınosynyń ózekti máselelerin zerttegen ónertanýshy ǵalym. Qazaq anımaııalyq, kórkemsýretti kınosyna arnalǵan ǵylymı eńbekteri jáne otandyq kıno óneriniń damýyna úles qosqany úshin Qazaqstannyń Lenın komsomoly syılyǵynyń (1978), KSRO kınematografısteri odaǵynyń syılyǵymen (1985), «Qulager» ulttyq kınematografııalyq syılyǵymen (2008) marapattanǵan. Ol tómendegi kitaptar men broshıýralardyń avtory: «Qazaq kınosynyń jylnamasy» (avtorlar ujymy, Almaty, «Ǵylym», 1980), «Ertegige jan bitkende: Qazaqstannyń mýltıplıkaııalyq kınosy» (Almaty, «Óner», 1984, monografııa), KASACH FILM (GDR, Berlın, 1985), Cinema Kazakho — Kazakh Cinema (Italııa, 2002); «Qazaqstan kınosy» (Almaty, Ulttyq prodıýserlik ortalyq, 1998), «Qazaq kınosynyń tarıhy» (qazaq tilindegi oqýlyq, G. Naýryzbekova jáne N.R. Muqyshevamen birlesip jazǵan, Almaty, 2005), «Ekranda «Qazaqfılm» (Almaty, «RUAN», 2007), «Qazaq kınosyndaǵy ekrandyq-folklorlyq dástúrler» (Almaty, «RUAN», 2007), «Qazaq kórkemsýretti kınosy: ekrandyq-folklorlyq dástúr jáne keıipker beınesi» (Baýbek Nógerbekpen birlesip jazǵan, Almaty, «Dástúr», 2014), sondaı-aq, Qazaqstanda jáne shetelde qazaq, orys, aǵylshyn, nemis, koreı, golland, serb-horvat, ıtalıan tilderinde jaryq kórgen 250-den astam maqala, reenzııa men esseniń avtory.

Baýyrjan Nógerbek «Sháken juldyzdary», «Eýrazııa», «Altyn minber» (Reseı) jáne «Saryarka short film festival» halyqaralyq jáne respýblıkalyq kınofestıvalderiniń qazylar alqasyna kirgen.