Kınotanýshy Baýyrjan Nógerbektiń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kitap jaryqqa shyqty

Belgili kınotanýshy, professor, qazaq kásibı kınotaný mektebiniń negizin qalaýshy Baýyrjan Ramazanuly Nógerbektiń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan «Kınotanýshy Baýyrjan Nógerbek» atty kitap jaryq kórdi.
Kınotanýshy Baýyrjan Nógerbektiń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kitap jaryqqa shyqty

Jınaqta B.Nógerbektiń ár jyldary orys tilinde jarııalanǵan "Sýretterge jan bitirgen", "Bala asyraǵan bóltirik ("Adamdar arasyndaǵy bóltirik") fılmi týraly", "Anımaııa jáne folklor", "Jańa tolqyn jáne ulttyq órnekter", "Taqyr kedeı bolsa da tasjúrek emes", "Dala saırap qoıa berdi", "Qazaq kınosyna qansha jyl?", "Qazaq kınosy kimge kerek?", "Qazaq kınosy ulttyq pa?", "Tuńǵysh qazaq kınorejısseri kim?", "Sháken Aımanov jáne qazaq kınosy", "Satybaldy Narymbetovtyń "Kózimniń qarasy" fılmi týraly", "Abaı" biz kútken fılm be?", "Qazaq fılmderi bar, qazaq kınosy nege joq?", "Óner ókilderi ókpeli", "Kóshpendiler / "Nomad" - tıneıdjerlerge arnalǵan fılm", "Oraz Rymjanov - kıno romantıgi", "Rejısser-mýltıplıkator ári... dekan", "Qazaq kınematografııasynyń jáne kınodramatýrgııasynyń paıda bolýy", "Ulttyq kınematografııanyń alǵashqy fılmderi", "Qazaq anımaııalyq fılminiń týýy men damýy" jáne basqa da eńbekteri men  suhbattary qazaq tiline aýdaryldy. Sondaı-aq, B.Nógerbektiń shyǵarmashylyǵy týraly maqalalar men zertteýler, áriptesteri jáne shákirtteriniń estelikteri kitapqa endi.

Qurastyrýshy-redaktorlar B.Nógerbektiń jary Gúljahan Bekhojına men kınotanýshy Baýbek Nógerbek. Kitap «Qazaq ýnıversıteti» baspa úıinen basylyp shyqty. Kólemi 375 bet.

Nógerbek Baýyrjan Ramazanuly (6.08.1948-27.06.2017) – kınotanýshy, kıno tarıhshysy,  kınosynshy, pedagog, ónertaný kandıdaty (1989), ónertaný professory (2005), Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri (1999), «Qurmet» ordeniniń ıegeri (2011).

1948 jyly Qaraǵandy oblysy, Ulytaý aýdany, Ulytaý aýylynda týǵan. 1971 jyly Máskeý qalasynda VGIK-tiń senarlyq-kınotanýshylyq fakýltetiniń kınotaný bólimin (professor N.P. Týmanovanyń jetekshilishgimen) támámdaǵan.

Nógerbek B.R. «Qazaqfılm» kınostýdııasynda Mýltıplıkaııa birlestiginiń bas redaktory, «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń senarlyq redakııa alqasynyń múshesi (1971-1981), Qazaqstan kınematografıster odaǵynyń hatshysy (1981-1985), M.O.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýty, teatr jáne kıno bóliminiń aǵa ǵylymı qyzmetkeri (1985-1999), T.Q. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń (Qazirgi T.Q. Júrgenov at. QazUÓA) prorektory (1993-1994), QR Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrligi, Mádenıet komıteti, teatr óneri jáne kınematografııa bóliminiń bastyǵy (1999-2001) qyzmetin atqarǵan.  1993 jyldan bastap pedagogıka salasynda jumys atqardy. Qazaqstanda kınopedagogıkanyń negizin qalaýshylarynyń biri, kásibı kınotaný mamandyǵynyń negizin qalaýshy bolyp tabylady. 1993-2010 jyldary T.Q. Júrgenov at. Qazaq ulttyq óner akademııasynda kınotanýshylar sheberhanasyna jetekshilik etip keldi. Otandyq kıno tarıhynda kınotanýshylardyń alǵashqy býyn túlekterin oqytyp shyǵarǵdy (1993-1997; 1998-2002; 2002-2006; 2006-2010). Qazaqstan Respýblıkasy Bilim salasynyń úzdik qyzmetkeri atandy (1998).     2010-2017  Qazaq ulttyq óner ýnıversıtetinde «Ónertaný» kafedrasyn quryp, kafedra meńgerýshisi jáne kınotanshýlar sheberhanasynyń jetekshisi bolyp qyzmet atqarǵan.

B.R. Nógerbek qazaq kınosynyń ózekti máselelerin zerttegen ónertanýshy ǵalym. Qazaq anımaııalyq, kórkemsýretti kınosyna arnalǵan ǵylymı eńbekteri jáne otandyq kıno óneriniń damýyna úles qosqany úshin Qazaqstannyń Lenın komsomoly syılyǵynyń (1978), KSRO kınematografısteri odaǵynyń syılyǵymen (1985), «Qulager» ulttyq kınematografııalyq syılyǵymen (2008) marapattanǵan. Ol tómendegi kitaptar men broshıýralardyń avtory: «Qazaq kınosynyń jylnamasy» (avtorlar ujymy, Almaty, «Ǵylym», 1980), «Ertegige jan bitkende: Qazaqstannyń mýltıplıkaııalyq kınosy» (Almaty, «Óner», 1984, monografııa), KASACH FILM (GDR, Berlın, 1985), Cinema Kazakho — Kazakh Cinema (Italııa, 2002); «Qazaqstan kınosy» (Almaty, Ulttyq prodıýserlik ortalyq, 1998), «Qazaq kınosynyń tarıhy» (qazaq tilindegi oqýlyq, G. Naýryzbekova jáne N.R. Muqyshevamen birlesip jazǵan, Almaty, 2005), «Ekranda «Qazaqfılm» (Almaty, «RUAN», 2007), «Qazaq kınosyndaǵy ekrandyq-folklorlyq dástúrler» (Almaty, «RUAN», 2007), «Qazaq kórkemsýretti kınosy: ekrandyq-folklorlyq dástúr jáne keıipker beınesi» (Baýbek Nógerbekpen birlesip jazǵan, Almaty, «Dástúr», 2014), sondaı-aq, Qazaqstanda jáne shetelde qazaq, orys, aǵylshyn, nemis, koreı, golland, serb-horvat, ıtalıan tilderinde jaryq kórgen 250-den astam maqala, reenzııa men esseniń avtory.