Maqala / #stýdentSózi
Bala psıhologııasynyń qalyptasýyndaǵy qýyrshaq teatrynyń alar orny
Qýyrshaq teatry kóńil kóterý alańy emes, ol bala tárbıeleýdegi taptyrmas ádis-tásilderdiń jıyntyǵy
Bólim: Teatr
Datasy: 29.05.2018
Avtory: Әйгерім Айдынбаева
Maqala
Bala psıhologııasynyń qalyptasýyndaǵy qýyrshaq teatrynyń alar orny
Qýyrshaq teatry kóńil kóterý alańy emes, ol bala tárbıeleýdegi taptyrmas ádis-tásilderdiń jıyntyǵy
Bólim: Teatr
Datasy: 29.05.2018
Avtory: Әйгерім Айдынбаева
Bala psıhologııasynyń qalyptasýyndaǵy qýyrshaq teatrynyń alar orny

Qýyrshaq teatry bala júregi umtylatyn meıirbandylyq pen ǵajaıyp álemniń beınesi ispetti. Emoıonaldyq áser berý turǵysynan ózgelerge qaraǵanda erekshe oryn alatyn ónerdiń bir túri – qýyrshaq teatry. Kórermenderdiń eń názigi – balalar. Endeshe balamen maksımaldy turǵyda taza ári shynaıy bolǵan jón. Qýyrshaq teatry bala tárbıesi men psıhologııasynyń jetilýinde qanshalyqty áser ete alady? Onyń maqsaty tek kishkentaı kórermenniń kóńilin kóterý me?. Oınaı otyryp – tárbıeleý, balanyń estetıkalyq talǵamyn joǵarylatyp, qoǵamdaǵy belsendiligin arttyrýǵa múmkinshilik jasaý. Mine, mektep jasyndaǵy kórermenniń minezi osyny talap etedi. Bul tusta Memlettik Qýyrshaq Teatry óz aldyna qoıǵan maqsatyn aıqyndap alǵany sózsiz. Sebebi teatr repertýary «Ana-Jer ana», «Altyn Adam» syndy partıottyq rýh beretin, «Qańbaq shal», «Qulynshaq pen Bóltirik» sııaqty balanyń izgilikke degen umtylysyn oıatatyn, jáne odan ózge ózekti taqyryptardy kóteretin alýan túrli spektaklderge baı. Teatr ujymy da kishkentaı kórermenderiniń kóńilin taýyp, olardyń teatr ónerine degen yqylasyn arttyrý jolynda barlyq jaǵdaıdy jasap jatyr.

Balanyń kirshiksiz taza kóńiline syzat túsirmeı, olarǵa sıqyrly oıynshyq álemindegi jaqsylyq pen jamandyq, zulymdyq pen janashyrlyqtyń ara jigin ajyratýǵa septigin tıgizip, qııalyn qanattandyratyn tásilderdiń tıimdisi osy. Qoıylym kezinde balalar keıipkerlerdiń oıynyn baqylap, oryn alyp jatqan oqıǵaǵa beısanaly turǵyda janashyrlyq bildiredi, artyn boljaıdy. Alaıda ol teatrda mektep qabyrǵasyndaǵy tapsyrmalardan birshama kúrdeli jumys atqaryp otyrǵanyn ózi baıqamaýy múmkin. Sebebi mektepte oqytýshy neniń durys, neniń burys ekenin aıtyp otyrsa, teatrda kishkentaı kórermen ony ózi baqylap, kimniń jaqtasy bolatynyn, nelikten qaharman qıyn jaǵdaıǵa túskenin, odan shyǵý amaldaryn oılaı otyra, ózine ómirlik sabaq alady, oı túıedi.

Árbir búldirshin óziniń súıikti oıynshyǵyna jan bitkenin, onyń statıkalyq qalyptan ózgerip, qozǵalysqa enýin, ózimen syrlasýyn qalaıdy. Qýyrshaq teatryndaǵy túrli qoıylymdardyń kýási bolǵan balaqaı birer sátke bolsyn qııalynyń múmkindigin synap kóredi. Ǵylymı málimetterge de súıenetin bolsaq psıhologııalyq korrekııalaý kezinde, balanyń aqyl-esin anyqtaýda psıhologtar qolǵap qýyrshaqtardyń kómegine júginetini dáleldengen. Ár túrli minezdi qýyrshaqtardy kórgen bala zulymdyq pen meıirimdiliktiń, ótirik pen shyndyqtyń, qorqaqtyq pen batyrlyqtyń, aqymaqtyq pen aqyldylyqtyń ara-jigin aıyryp, óziniń minezin qalyptastyrady. Qýyrshaq teatryn kelgen kórermen eń aldymen ertegimen, onyń keıipkerlerimen ushyrasady. Al ertegi balanyń boıyndaǵy Otanǵa degen súıispenshilikti oıatýdyń taptyrmas tásili. Ondaǵy keıipkerlerdiń rýhy, kúsh-jigeri men ómirge degen kózqarasy, minsizdikke degen qaltqysyz shynaıy yqylasy tek Otany men týǵan jerine degen mahabbatyn, izgilikke degen umtylysyn shyńdap qoımaı, balanyń sózdik qoryn keńeıtip, til tazalyǵyn, sóıleý sapasyn jaqsartady.

Qazirgi tańdaǵy kúıbeń tirshilik pen turmystyq máselelerdiń kesirinen, kóptegen ata-analar balalarynyń ómirindegi mańyzdy kezeńderden qalys qalyp jatady. Tipti ertegi tyńdamaı ósken búldirshinder qanshama. Ár otbasy teatrǵa aptasyna bir márte barýdy dástúrge aınaldyrsa, balanyń ishki jan-dúnıesi, rýhanı bolmysy men aqyl-oı jetilip, jasóspirim shaǵynda kezdesetin keleńsizdikterdi aldyn alǵan bolar edi.

Qýyrshaq teatry kóńil kóterý alańy emes, ol bala tárbıeleýdegi taptyrmas ádis-tásilderdiń jıyntyǵy, shyǵarmashylyq shyńdalý jolyndaǵy baspaldaqtyń alǵashqy satysy, logıkalyq oılaý qabilettiń damıtyn ortasy, ári bala júregin jaqsylyqqa jaqyndatatyn jer dep qarasaq, onda besigimizdi qazirden túzetken bolar edik.