Maqala
«Ómir – ózen» spektakli týraly
Shámshi Qaldaıaqovtyń ánderine negizdelgen «Ómir – ózen» mýzykalyq spektakline taldaý
Bólim: Teatr
Datasy: 31.10.2020
Avtory: Назерке Құмарғалиева
Maqala
«Ómir – ózen» spektakli týraly
Shámshi Qaldaıaqovtyń ánderine negizdelgen «Ómir – ózen» mýzykalyq spektakline taldaý
Bólim: Teatr
Datasy: 31.10.2020
Avtory: Назерке Құмарғалиева
«Ómir – ózen» spektakli týraly

Memlekettik qýyrshaq teatrynyń 86 maýsymy eki birdeı jańa tusaýkesermen ashyldy. Teatr óziniń kishkentaı kórermenderine túski ýaqytta orys halyq ertegisiniń jelisi boıynsha Anton Zaıevtyń rejıssýrasymen qoıylǵan «Úıshik» spektaklin tartý etti. Mektep jasyna deıingi balǵyn búldirshinderge arnalǵan bul qoıylymda qarapaıym ǵana oqıǵa baıandalady. Spektakl atmosferasy jarqyn, kórermenderdi ózine birden baýrap áketedi. Mundaǵy toqyma jiptermen toqylǵan qýyrshaqtar zamanaýı anımaııalyq beınelerge uqsaıdy. Bul qoıylymǵa esikten kirgende aıaq kıimdi sheshkizetin bolǵandyqtan, balalar teatrda ózderin emin-erkin ustap, kópshikterge jaıǵasady. Olar ertegi áleminde keıipkerlermen birge oıyndar oınap, ártúrli jattyǵýlar jasaıdy. Sonymen qatar, ata-analardyń da balalyq shaqtaryna saıahat jasata bildi.

Al, keshki ýaqytta Shámshi Qaldaıaqovtyń ánderine negizdelgen «Ómir – ózen» mýzykalyq spektakli kórsetildi. Munda qoıylym rejısseri jáne sahnalyq júıesin jasaǵan Erkebulan Qabdyl «Qazaq valsiniń koroli» atanǵan sazgerdiń halyq súıip aıtatyn eń áserli ánderin tańdap alǵan. Spektakl kompozıııalyq tutastyǵymen, mızansenalardyń dáldigimen, akterlik ansambldiń úılesimdigimen tartymdy boldy. Rejısser árbir ánniń oryndalýyn spektakl keıipkerleriniń basynan ótip jatqan mańyzdy oqıǵalarmen baılanystyra alǵan.

Qoıylym kórermender zalynda otyrǵan akter Maqsat Kamalov Shámshiniń «Ana týraly jyr» áninen bastaý tabady. Búkil kórermender ol qandaı án aıtsa, sony birge oryndap zalda kóńildi atmosfera ornady. Osylaısha Shámshiniń án álemine qyzyqtyryp, sahna tórine kóterilgen aktermen birge spektakl oqıǵasy bastalyp ketti.

Rejısser sahnadaǵy áreketterdi qısyndy oılastyrǵan. Qoıylym keıipkerleri eshqandaı sóz sóılemese de olardyń qımyl-qozǵalystary arqyly aıtylyp jatqan ánderdiń mazmuny ashylyp otyrady. Shymyldyq túrilgen kezde qurylys alańynda jumys jasap júrgen qyz ben jigittiń bir-birine baıqaýsyzda qaqtyǵysyp qalyp, bir kórgennen ǵashyq bolýlary spektakl oqıǵasyna qyzyqtyra túsedi. Spektaklde dúngen qyzdy Araılym Baıyrbekova, jigitti Alııar Nurádil oınady. A.Nurádil án arqyly dúngen qyzǵa ǵashyq bolǵan jigittiń kóńil kúıin bere aldy.

Spektakldiń kelesi sahnasynda «Syǵan seranadasy» ánin shyrqaǵan Baqytjan Qaıýov qolyna ustap otyrǵan raýshan gúline qaraı otyryp, ǵashyǵyna qosylmaı qalǵan jigittiń názik muńyn sezdiredi. Kózdiń jaýyn alatyn uzyn qyzyl kóılek kıgen syǵan qyzy jigit qolyn qansha sozsa da, qaıyrylmaı alystaı beredi. Jaryq arqyly ár tustan jylt etip kóringen syǵan qyzy saǵymdaı buldyrap, qarańǵylyqqa sińip joq bolyp ketedi. Án aıaqtalar tusta birneshe syǵan qyzdarymen birge, qýyrshaq syǵan qyzynyń keremetteı bıleýi de spektakl oqıǵasyn jandandyra tústi.

Rejısser ár sahnany óte ádemi jymdastyrǵan. Ánmen órilip otyrǵan qımyl-áreketter keıipkerlerdiń aıtpaq oıyn shashyratpaı jetkizip turdy. Kelesi sahnada Rýslan Abý men Ǵalym Amangeldi «Aqsuńqarym» ánin dýetpen oryndady. Kópshilik sahnasyndaǵy akterler jastardyń bir-birimen tanysyp jatqanyn qımyl-áreketterimen jáne tartymdy bımen órnektep kórsetti. Ile-shala «Saǵynysh» ánin Maqsat Kamalov, Abý Rýslan, Shoqan Qulnazarov «a kapella» oryndap, jigitter men qyzdardyń ózara jarasyp, til tabysqandaryn kórsete aldy.

Bı alańynda Sh.Qulnazarov pen G.Absattar oryndaǵan «Bárinen de sen sulý» áni de án tabıǵatyna qaraı óte jeńil, ári oınaqy aıtyldy. Odan keıingi kóriniste Gúlbarshyn Ónimbaı «Aqmańdaılym» ánin júrek terbeıtindeı áserli shyrqady. Osy sahnadaǵy akterlerdiń qýyrshaqtarmen valsi de óte kásibı deńgeıde oryndaldy. Án yrǵaǵymen qalyqtaǵan qýyrshaqtardyń qımyly eriksiz elitip áketedi.

Spektaklde «Dúngen qyzy», «Syǵan serenadasy», «Aq suńqarym», «Saǵynyshym», «Bárinen de sen sulý», «Aq mańdaılym», «Arys jaǵasynda», «Qaıyqta», «Ómir-ózen», «Otyrardaǵy toı» ánderi teatr akterleriniń jandy daýysymen oryndaldy. Árbir ánniń ishki mazmunyn tereń asha túsý maqsatynda rejısser qýyrshaqtardy da oryndy paıdalanǵan. Aıtalyq, «Qaıyqta» áni shyrqalyp (ándi oryndaǵandar B.Qaıýov pen Á.Chaelganova) jatqan kezde qaıyqta otyrǵan qyz ben jigittiń sulbasy kóleńke arqyly kórsetilgen. Osy tusta qýyrshaqtardy asa sheber oınata bilgen teatr akterleri Tolqyn Tileýlıeva, Aıdyn Jaqypbaev, Elvıra Súleımenova, Altaı Táýekelov eńbekterin aıryqsha atap ótken jón.

M.Kamalov pen A.Saqtaǵanova «Ómir-ózen» ánin oryndaǵan kezdegi qos aqqý mahabbat sımvoly retinde alynǵan. Qýyrshaqtardy júrgizip, aqqýlarǵa jan bitirgen A.Jaqypbaev pen R.Ábý olarǵa tán úılesimdi qımyl-áreketter taba bilgen. Eki oryndaýshynyń taza móldir daýystary kórermenderdiń júrek pernesin dóp basyp, án erekshe emoııamen shyrqaldy. Ásem Chaelgenova «Otyrardaǵy toı» ánin aıryqsha shabytpen erkin aıtty. Án aıasyndaǵy qazaqtyń ulttyq kıimin kıgen qýyrshaq qyzdardyń ádemi bıi men dombyra tartyp otyrǵan qýyrshaq jigitterdiń kúıleri tyńdaýshylarǵa erekshe rýh berdi.

Spektakl sońynda hormen aıtylatyn «Jan aǵa» áni spektakldiń negizgi maqsatyn jetkizýdiń basty kiltine aınalǵan. Iaǵnı, qoıylym Shámshi Qaldaıaqovtyń rýhanı mol murasy qazaq eli barda máńgi jasaı beredi degen nyq senimmen aıaqtalady. Jalpy bul spektakl akterlerdiń vokaldyq daıyndyqtarynyń joǵary deńgeıde ekenin kórsetip berdi.

Sonymen, Memlekettik qýyrshaq teatrynyń repertýaryna kelip qosylǵan «Ómir-ózen» spektakli teatr izdenisteriniń jalǵasyp jatqanyna jarqyn mysal bola alady. Spektakldi tamashalaýǵa kelgen kórermen sazgerdiń týǵan jerge, súıgen jarǵa, dos-jaranǵa degen sezimderdiń tereńdigine taǵy bir márte kóz jetkizedi. Teatr akterleriniń oryndaýyndaǵy ánder tyńdaýshylardyń jan júregin qozǵap, ádemi áserge bóleıdi. Erekshe kóńil tolqytyp, bir-birine degen syılastyq, dostyq sezimderiniń nyǵaıa túsýine mol áserin tıgizedi. Árbir kórermenniń osy qoıylym arqyly uly sazgerdiń qudiretti ánderimen taǵy da bir ret qaýyshyp, «Án padıshasy» atanǵan Sh.Qaldaıaqovtyń shyǵarmashylyǵyna tereń boılaı túsetini sózsiz.