Shymkenttiń týmasy bolyp keletin rejısser Sergeı Dvorevoı osydan on jyl buryn alpys birinshi halyqaralyq Kann kınofestıvalinde «Tıýlpan» atty fılmmen «Erekshe kózqaras» programmasynyń basty júldesin utqan edi. Odan keıin rejısser dál osy kartınamen ózge de kınofestıvalderge qatysyp, júldeli oryndardy ıelenip, óziniń ataǵyn jáımen shyǵara bastaǵan bolatyn.
Negizi, «Tıýlpan» fılmi – rejısserdiń eń alǵashqy tolyqmetrli kórkem týyndysy. Oǵan deıin Sergeı Dvorevoı tek derekti fılmderdi túsirýmen aınalysqan. Atalmysh týyndyny ol tórt jyl boıy aıanbaı eńbek etip, Betpaq-dala degen óte ystyq shóldalada túsirip shyqqan. Qazirgi zamandaǵy shopandardyń aýyr taǵdyryn kórsetýge tyrysyp, fılm sıýjetin osy máseleniń tóńireginde qurastyrǵan.
Alaıda biz «Tıýlpan» týraly emes, «Aıka» jóninde sóz qozǵasaq degen oıdamyz. «Aıka» – rejısserdiń ekinshi tolyqmetrli kórkem kartınasy. Sergeı Dvorevoıdyń óz sózine sener bolsaq, atalmysh fılmniń jasalýyna bes jyldaı ýaqyt ketken. Ol alǵash ret 2018 jyldyń mamyr aıynda, jetpis birinshi halyqaralyq Kann kınofestıvalinde kórermen nazaryna usynylǵan. Nátıjesinde fılmniń basty rólin somdaǵan qazaqstandyq Samal Eslıamova «Eń úzdik aktrısa» nomınaııasyn jeńip alǵan.
Atalmysh aktrısa Sergeı Dvorevoımen birge kezinde de jumys istegen tuǵyn. Ol «Tıýlpan» fılminde óziniń debıýttik rólin oınap, kıno álemine alǵashqy qadamyn jasaǵan edi. Alaıda ondaǵy róli basty emes, qosalqy bolatyn. Árıne, Samal Eslıamova «Tıýlpan» fılminde óz rólin kásibı túrde oınap shyqqan, biraq ekrandaǵy ýaqyty azdyǵynan aktrısa retinde óz darynyn jóndi asha almaǵan. Tek «Aıka» fılminde óziniń ártistik qabiletin túgeldeı kórsete bilgen. Bar ómiri aýyrtpalyqtyń naǵyz kórinisine aınalǵan baıǵus áıeldiń rólin Samal Eslıamova óte shynaıy etip, kórermendi kámil sendirip, eshqandaı jancyzdyqsyz oınap shyqqan.
Árıne, joǵaryda aıtylǵan oqıǵalar týraly óz elimizde kóktemniń sońynan beri toqtaýsyz aıtylyp kelgen tuǵyn, biraq «Aıka» fılmin otandastarymyz kóre almaǵan edi. Qýanyshqa oraı, qyrkúıek aıynyń on besi jáne on toǵyzy aralyǵynda alǵashqy halyqaralyq Almaty fılm festıvali uıymdastyrylyp, Sergeı Dvorevoıdyń dál osy kartınasymen ashylǵan bolatyn.
Fılmniń sıýjeti Máskeý qalasynda zańsyz túrde turyp jatqan Aıka esimdi mıgrant áıeldiń aýyr taǵdyry týraly baıan etedi. Tym aýyr qaryzdarǵa batqandyqtan jáne qarajaty óte az bolǵandyqtan baıǵus áıel jańa týylǵan nárestesin perzenthanaǵa qaldyryp, deportaııadan qorqyp, densaýlyǵy byt-shyt bolsa da, qashyp ketedi. Sodan keıin jalaqysy tıtteı ǵana kúrdeli jumystarǵa kezek-kezek ornalasyp, tirshiliktiń qamyn oılap kún keshedi.
Jasyrmaı aıtaıyq, «Aıkany» tamashalaý – psıhologııalyq turǵydan kádimgideı aýyr. Sebebi rejısser kartınany barynsha shyndyqqa sáıkes etip túsirip, Máskeýdegi ortaazııalyq mıgranttardyń tómengi satydaǵy kúrdeli ómirlerin bir ǵana keıipker arqyly kórsete bilgen. Fılmdi kórermen tamashalap otyryp, Aıkanyń basynan keshken jalǵyzdyǵy men qaıǵy-qasiretterine barynsha jany ashyp, júregi syzdap, tipti kózine jas alyp, jylap jiberedi. Sońyna deıin kórip bitergen soń óz sezimderin ózi túsinbeı, birazǵa deıin oılanyp qalady. Negizi, «Aıka» fılmi – adamdardy bir-birine meıirimdi, janashyr, jáne qorqor bolýǵa shaqyratyn qarapaıym oıdy aldyǵa tartqan óner týyndysy, biraq shynaıylyǵy daıyn emes adamnyń kóńil kúıin túsirip qana qoımaı, psıhıkasyn buzyp, depressııaǵa salyp tastaýy ábden múmkin, sol sebepti kámeletke tolmaǵan jandarǵa kórmeı-aq qoıǵan abzal bolady. Shyndyǵyna keler bolsaq, bul fılm kıno ónerin obektıvti túrde túsine alatyn eresek adamdarǵa arnalǵan.
Endi Sergeı Dvorevoıdyń eki kórkem fılmin osy arada salystyryp qarastyrsaq. «Tıýlpan» da, «Aıka» da jalǵyzdyqqa ushyraǵan adamdardyń aýyr taǵdyryn baıandaıdy. Ekeýi de óz oqıǵalaryna kórermendi sendirip, olardyń ishki jan-dúnıelerin túrshiktire alady. Jáne oılanyp-tolǵanýǵa qyzyqty taqyryptar beredi. Onymen qosa, eki fılmniń de kýlmınaııalary bir-birine uqsastaý: qaraýǵa óte aýyr jáne janýarlar qatysady. Alaıda «Tıýlpannyń» oqıǵasy ystyq shóldalada, al «Aıkaniki» qar basqan sýyq megapolıste oryn alady. «Tıýlpannyń» basty keıipkeri optımıst jigit, al «Aıkaniki» qıyndyq keship tirshilik kórgen baıǵus áıel. «Tıýlpandy» kórip betkennen keıin kórermenniń basyna: «Myna jigit kóp uzamaı ańsaǵan armandaryna mindetti túrde jetedi», - degen pozıtıvti oı uıalaıdy. Al «Aıkanyń» ashyq fınaly kóbine negatıvtik tujyrymdarǵa aparady.
Sóz qorytyp aıtsaq. Qazirgi tańda Sergeı Dvorevoı – ózindik stıli men qoltańbasyn qalyptastyrǵan belgili ári abyroıly tulǵa. Al onyń fılmderi – qazaq kınosynyń tarıhynda bedeldi oryndardy ıelengen erekshe týyndylar.
