Maqala
«Voıek» qazaqsha sóılegende
«Voıek» dramasy G.Bıýhnerdiń basqa shyǵarmalarymen salystyrǵanda ekran men sahnaǵa jıi shyqqan. Bul degenimiz áli kúnge deıin ózektiligi joıylmaǵan ómirlik máselelerge qulylýynda bolýy múmkin
Bólim: Teatr
Datasy: 28.02.2018
Avtory: Айжан Ахмет
Maqala
«Voıek» qazaqsha sóılegende
«Voıek» dramasy G.Bıýhnerdiń basqa shyǵarmalarymen salystyrǵanda ekran men sahnaǵa jıi shyqqan. Bul degenimiz áli kúnge deıin ózektiligi joıylmaǵan ómirlik máselelerge qulylýynda bolýy múmkin
Bólim: Teatr
Datasy: 28.02.2018
Avtory: Айжан Ахмет
«Voıek» qazaqsha sóılegende

Jaqynda M.Áýezov atyndaǵy akademııalyq qazaq drama teatrynyń aktery, prodıýser Azamat Satybaldy óziniń jeke teatryn ashty. «28 theatre» atty ujymnyń alǵashqy jumysy M.Zadornovtyń «Kúıeýińizdi satyńyzshy» komedııasy, al ony rejısser A.Sahamanov sahnalaǵan edi. Jas ujymnyń kelesi tańdaýy Gerhard Bıýhnerdiń «Voıek» dramasyna túsipti. Spektakldiń rejısseri Iý.Hanınga-Beknazardyń shákirti, respýblıka aýmaǵyna tanymal rejısser - D.Qunanbaı.

«Voıek» dramasy G.Bıýhnerdiń basqa shyǵarmalarymen salystyrǵanda ekran men sahnaǵa jıi shyqqan. Bul degenimiz áli kúnge deıin ózektiligi joıylmaǵan ómirlik máselelerge qulylýynda bolýy múmkin. G.Bıýhnerdiń bul aıaqtalmaǵan pesasyn, tórt túrli qol jazbanyń negizinde zertteýshilerdiń kómegimen qalpyna keltirilgen shyǵarma. Pesanyń aıaqtalmaı qalýy rejısserlerge ár qaısysynyń ornyn aýystyrýǵa múmkindik berip, jańa sheshimderge ákeledi. Pesa qarapaıym, tynysh ómir súrip jatqan adamdy qoǵamdaǵy nemquraılyq pen qatygezdiniń áserinen adam óltirýshige aınaldyrýy týraly.

Rejısser Voıektiń nege adam óltirýge barǵanyn qoǵamdyq qyspaqtan izdegen. Ony Voıektiń Kapıtan jáne Doktormen ótetin sahnalardan kórýge bolady. Munda aqylynan adasqan Voıek qana emes, olardyń ózderi de sondaı. Avtor basty keıipkerdiń psıhologııalyq hal-kúıin qaıtalap aıta beretin sózder arqyly jetkizgen. Al A.Satybaldy Voıekke qaıtalana beretin ym-ıshara qosqan. Spektakldiń basynan qaıtalana beretin tisin ysyldatý men dirildeý sııaqty ym-ısharalar sońyna qaraı akter tarapynan umytylyp qaldy. Jalpy alǵanda, rejısser bul derttiń qoǵamda indetke aınalyp ketkenin jetkizýdi kózdegen.

Pesanyń oqıǵasy tarıhı bolǵanymen de D.Qunanbaı Voıek álemin kórsetýge den qoıǵan. Sahnadaǵy ilýli turǵan taqtaılar keıipkerlerdiń qorap ishinde ómir súrip jatqanyn meńzeıdi. Ol búgingi zaman emes, aqylynan adasqan adamnyń sandyraǵynan týyndaǵan keńistik, Voıektiń ómirdi, qoǵamdy qabyldaýy dep túsindik. Degenmen olar qoraptan avansenaǵa shyǵyp jan-jaqtaryn baǵdarlaı qarap, oı túıetindeı. Doktor – D.Bazarqulov sahnanyń oń qaptalynda turyp mıkrofonmen sóıleýi basqa keńistikke ótkenin aıshyqtap kórsetken.

Spektaklde úsh stıhııa: sý, ot, jer. Sahnadaǵy ot shashý Voıektiń ómiriniń lap etip ózgergenin meńzegendeı teńeý retinde qoldanylyp otyr. Spektakldiń ekinshi bóliminde tolastamaı jaýǵan jańbyr men Voıekqa shashqan basqalardyń topyraǵy onyń tunshyǵyp qalýynan basqa eshtene qaldyrmady. Ózi ketip bara jatqan qurdymǵa súıiktisinde ala ketti. Bul Verner Heroktyń osy attas fılimde kezdesedi. D.Qunanbaıdyń qoıylymynda aýa ǵana joq. Sondyqtan olar qorapta tunshyǵyp qalýdan basqa eshtene qalmaǵan. Munda Fran Marııany pyshaqtamaı aýzy men murnyn jaýyp tunshyqtyryp tastaýyn osylaı túsindiredi.

Sahnada Danııar Bazarqulov birneshe rolderdi oınaıdy, onyń ishinde negizgi tulǵalar - Dáriger men Zazyvala. Onyń barlyq keıipkerleri absýrdıst, biraq tarıhsyz, mıstıızm joq. Osyndaı alýan túrli beınelerdi somdaýda akter oryndy sheshimderge qol jetkizgen. D.Bazarqulov árbir sahnanyń ortasyna shyǵyp nemese mıkrofonǵa kelip sóılegende ózgerip otyrdy. Alǵashynda zertteý jumysyn endi bastaǵan ol sońyna qaraı oılaǵanyna qol jetkizgenin betine qan jaǵý arqyly jetkizedi.

Spektaklde este qalǵan sahna Marııanyń Voıektiń kózine Tambýrmajormen shóp salýy. A.Májitovtiń keıipkeri sahnaǵa shart basqan qadammen shyǵyp dóreki áreketterge erkin barady. «Naǵyz erkek» túsinigin anyqtaýda rejısser men akter osyndaı mızansenalyq sheshimmen kelgen. Marııany jerge alyp uryp, ıtergen saıyn ol onyń aıaǵyna ózi baryp jyǵylady. Erotıkalyqqa qaraǵanda metafızıkalyq turǵyda sheshimin tapqan bul sahna óziniń shynaıylyǵymen jáne tempo-rıtmi joǵarý bolýymen este qaldy. Biz Marııanyń ólý sebebin anyq kórdik.

Rejısser D.Qunanbaı spektakldi óziniń parasaty men dúnıe tanymyna sáıkes sheshimder jasaýǵa umtylǵan. Degenmende kózi ashyq qyraǵy kórermen Iý.Býtýsov rejıssýrasymen qoıylǵan osy pesanyń sahnalyq nusqasyn kórdi dep oılaımyz. Jalpy spektakldiń sahnalyq pishini sol qoıylymnan alynǵanyn aıta alamyz. Degenmende Iý.Býtýsov ózinen basqa rejısserlerdiń tásilin alǵanyna qarsy emes eken. Alaıda, rejısserlerimizdiń ǵalamtor emes, ómirge den qoıyp baqylasa eken degen tilek bildiremiz.