2021 ЖЫЛҒЫ МЕРЕЙ ЖАСТАҒЫ СУРЕТШІЛЕР

Ә. Қастеев атындағы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік өнер музейінің қорынан алынған туындылар көрмесі  
2021 ЖЫЛҒЫ МЕРЕЙ ЖАСТАҒЫ СУРЕТШІЛЕР

Экспозицияға 2021 жылы мерейтойлық жыл болған суретшілердің туындылары қойылған. Олардың есімдері елімізде және шетелде кеңінен танымал. Шеберлердің шығармашылық жолы ХХ ғасырға, яғни Қазақстанның көркемсурет мектебінің қалыптасу кезеңіне тура келді. Өнерге жалпылама тән «адам және әлем», «адам және уақыт» тақырыбы суретшілерге адам болмысының негізгі құндылықтарын ұғынуға және көрсетуге мүмкіндік береді. Олардың шығармашылығында адамдардың бейнелері мен өзгешеліктері, жердің рухы, табиғаттың қайталанбастығы, қаланың ерекше атмосферасы шебер берілген. Бұл суретшілер тағдырдың кейбір керемет өзгерістері бар бай өмірбаянға ие болды. Олардың кейбіреулері үшін Қазақстан өз елдерінен кем емес сүйікті екінші отанына айналды.

125 жыл       

Николай КРУТИЛЬНИКОВ. 1896-1961

ҚазКСР Халық суретшісі

Н.Крутильников 1896 жылы Ресейдің Вятск губерниясы, Калинин ауылында дүниеге келген. 1916 жылы Қазан көркемсурет училищесін бітірді. 1921 жылы театрда жұмыс жасау үшін Қазақстанға, Семейге келеді. Ол көптеген жылдар бойы Семейдегі студияны басқарды, сондай-ақ 1928 жылы алғашқы «Жылжымалы көрмені» (Семей – Қызылорда бағыты) ұйымдастырды. 1938-1959 жылдары Н.В. Гоголь атындағы Алматы көркемсурет училищесінде сабақ берді. ҚазКСР Суретшілер одағы құрылғаннан бастап, ол барлық республикалық көрмелерге қатысты.

Крутильников шығармашылығының негізгі тақырыбы – республикамыздың ауыр өнеркәсібі. Бұл тақырып суретшінің портреттерінде айқын көрінеді. Крутильников жұмыс істеген жанрды салтанатты өндірістік портрет ретінде белгілеуге болады. Балқаш мыс балқытушыларының, Қарағанды ​кеншілерінің портреттік суреттемелері қазақ жұмысшы табының күнделікті өмірі туралы репортаждың бір түрі болды. Оның кенепте жасаған әр бейнесі қайталанбас және өзіндік бірегейлігімен ерекше. Мысалы, көрмеге ұсынылған «Балқаш зауытының аға балқытушысы Қ. Масабаевтың портретінде» (1957) адам өндіріспен, жұмыс жағдайымен тікелей байланысты бейнеленген. Бұл әдіс Н. Крутильников портреттерінің біржақты иконографиялық тапсырмасының аясын кеңейтеді. Бірақ, шын мәнінде, оның назары бәрінен бұрын адамның сыртқы келбетін дәл беруге бағытталған. Портреттің ұстамды қоңыр-күлгін бояуы шебердің жасырын жан тебіренісін білдіреді.

120 жыл

Борис ЧЕКАЛИН. 1901-1980

ҰОС қатысушысы  

Чекалин Борис Алексеевич - график-суретші, мерзімді басылымдарда жұмыс істеді, карикатурашы, плакатшы. Күнделікті бейбіт өмір мен Жамбыл ақынның өмір шежіресі, қатал майдандық жылдар мен сатиралық журналдардың тиімділігі оның есімімен байланысты.

1901 жылы Ресейдің Самара, қазіргі Куйбышев қаласында дүниеге келген. Ол бала кезінен сурет салуға әуес болды, көркемсурет студиясына барды. 1937 жылдан бастап Алматыда тұрып, еңбек етті. Соғыс басталған кезде, майданға өз еркімен барып, журналист және армия газетінде суретші болды. Қызыл Жұлдыз ордендерімен, әскери еңбегі үшін, Мәскеуді, Сталинградты қорғағаны үшін, Кенигсбергті алғаны үшін, Германияны жеңгені үшін медальдармен марапатталған. 1945 жылдан бастап КСРО Суретшілер одағының мүшесі. Сонымен қатар, «Шмель – Ара» журналын ұйымдастырушылардың бірі, редакция алқасының мүшесі, плакат пен саяси сатиралардың бас суретшісі.

Б. Чекалин бүкіл өмір бойы Қазақстанда «Жамбылдың» бейнесімен жұмыс істеді, осы тақырыпта 200-ге жуық шығармалар мен эскиздер жасады. Жамбыл - бұл қазақ халқының өміріндегі тұтас дәуір. Чекалиннің шығармаларында жыршының бейнесі халықтық даналыққа толы және психологиялық терең. Олар өздерінің деректілігімен тартады. Негізінен тушьпен және қарындашпен жасалған, акварельмен боялған парақтар бар. Чекалин Жамбылдың үйінде ұзақ уақыт өмір сүрген, онымен тығыз достық байланыста болған және басқалардан гөрі Жамбылдың өзін ғана емес, оны қоршаған жағдайды, оның өмірін, отбасын және әдеттерін зерттеу мүмкіндігіне ие болған. Көрмеде Жамбылдың отаны, оның жайлаудағы киіз үйі бейнеленген «Жамбылдың киіз үйінің ішкі көрінісі», «Жамбылдың жатын бөлмесі», «Жамбылдың отаны» атты бояуы мол акварельдер ұсынылған. Бұл туындылардың барлығы Ә. Қастеев атындағы ҚР Мемлекеттік өнер музейінде, Жамбыл Жабаевтың мемориалдық музейінде сақтаулы.

110 жыл

Ольга КУЖЕЛЕНКО. 1911 – 2001

Ольга Кужеленко Украинада туып-өскен. 1935 жылы Днепропетровск қаласындағы көркемсурет курстарын аяқтағаннан кейін Қазақстанға келді. Шымкентте үш жыл жұмыс істегеннен кейін, ол өзінің туған қаласына айналған Алматыға қоныс аударды, сол жылдары Қазақстанда жұмыс істеген А.Риттихтің студиясына барып жүрді. Леонид Леонтьевтің жұбайы. І Республикалық көркемсурет көрмесінен бастап (1937), ол көрмелерге белсенді қатысты.

Суретші бейнелеу өнерінің барлық жанрларына құрмет көрсетті – бұл өндірістік композициялар, тың жерлерге арналған шығармалар, колхоз өмірінен алынған сюжеттер, О.Кужеленко шығармашылығындағы басты орынды портрет пен натюрморт алады. Бұл жанр болашақ көрерменге жалтақтамай, өзіне деген риясыз қатынасты қажет етеді. Әншілер Сара Тыныштығұлова, Роза Бағланованың портреттері – бұл Қазақстанның бейнелеу өнері саласындағы мәдениетіне қосқан айқын үлесі.

Туындылардағы шығармашылық элитаның бейнелері ерекше тартымды: «Қазақстанның әртістері», «Қазақ мемлекеттік филармониясының солисі Х. Әбуғалиеваның портреті», «Композитор Ғазиза Жұбанованың портреті» әртістің жеке сұлулығын, оның бірегей дарындылығын ашады, ұлттық және сахналық костюмдерді көрсетеді.

 

110 жыл

Сергей СУХОВ. 1911-2003

ҚР Еңбек сіңірген мәдениет қызметкері 

Сергей Яковлевич Сухов - әйгілі акварельші, киносуретші, портретші және плакат шебері. Оның есімі республикамыздағы бейнелеу өнерінің қалыптасуымен байланысты Қазақстан суретшілерінің қатарында.

С. Сухов 1911 жылы 19 мамырда Ресейдің Иванов облысы, Родники қаласында дүниеге келген. 1931 жылы Ярославль көркемсурет училищесін, 1943 жылы Бүкілодақтық Мемлекеттік кинематография институтын (БМКИ) бітірді. Оқуды бітіргеннен кейін,  Қазақстанға келіп, өзінің шығармашылық қызметін «Қазақфильм» киностудиясында бастады. Ол «Әйелдер етігі», «Таңданған сержант», «Алтын мүйіз» (1943-1948 жж.) сияқты фильмдердің қоюшы-суретшісі, костюм және грим суретшісі болды. Ол кинодағы жұмысымен бір уақытта өз замандастарының, әріптестерінің және пейзаждардың портреттерін салған.

Шебердің 1940-жылдардың аяғы мен 1950-жылдардың басында жасаған шығармашылық жұмыстары айрықша жемістілігімен ерекшеленеді, ол Қазақстанның көрнекті мәдениет қайраткерлерінің графикалық портреттерін жасады. Көрмеге осы топтаманың бірқатар жұмыстары қойылды, олардың ішінде «Дина Нұрпейісованың портреті» (1947), «Иссак Иткиндтің портреті», «Шоқан Уәлихановтің портреті» (1956), «Еңбек Ері, Сталин сыйлығының лауреаты Ыбырай Жақаевтың портреті» (1949). С. Сухов өзінің кейіпкерлерінің әрқайсысында ең алдымен оның даралығын жеткізуге, кейіпкердің жеке басының психологиялық сипаттамаларын ашуға тырысып, оның назарын сыртқы келбетінің әрбір сипаттамалық бөлшектеріне аударды.

100 жыл

Николай ГАЕВ. 1921-2001

ҚР Халық суретшісі, ҰОС қатысушысы 

Қазақстанның станокты графикасында көрнекті орындардың бірін ҚР халық суретшісі Николай Степанович Гаевтың шығармашылығы алады. 1950-жылдардан бастап оның барлық қызметі республиканың көркемдік өмірімен тығыз байланысты. Оның шығармалары тақырыптың кеңдігімен және қазіргі заманмен тікелей байланыстылығымен ерекше. Суретшінің «Ертіс бойында» (1970), «Отты жылдар» (1975), «Біз үй салудамыз» (1975), «Тың» (1979) графикалық топтамалары, «Жер - Ғарыш - Жер» триптихі ( 1964) және портреттер галереясы қазақ бейнелеу өнеріндегі маңызды құбылыстарға айналды.

Н. Гаев 1921 жылы Ресейдің Курганск облысы, Медвежье ауылында дүниеге келген. 1941 жылы Свердловск көркемсурет училищесін бітіріп, көп ұзамай Қызыл Әскер қатарына шақырылды. Ол Ұлы Лука түбіндегі шайқастардың бірінде ауыр жарақат алды. II дәрежелі Отан соғысы орденімен және көптеген Кеңес Одағының мерейтойлық және естелік медальдарымен марапатталған. Демобилизациядан кейін Гаев Алматыға келеді. 1948 жылдан бастап көрмелердің қатысушысы. 1962-1965 жылдары Николай Гаев Қазақ КСР Суретшілер одағы басқармасының төрағасы болды.

Еңбек жолын 1947 жылы «Қазақфильм» киностудиясында суретші болып бастаған. Бірақ оны әрдайым графика қызықтырды және ол қазақ баспаларында иллюстратор, отандық және шетелдік көркем әдебиеттер мен оқулықтардың безендірушісі ретінде белсенді жұмыс істеді. Н. Гаев көптеген кітаптарды безендірді және станокты графика саласында айтарлықтай еңбектер жасады. Кеңестік шындықтың алуан түрлі тараптарына деген қызығушылық, мақсаттылық, уақыттың маңызды мәселелерін терең түсіну қабілеті, сарқылмас шығармашылық қуат суретшіні жаңа қызықты туындылар жасауға итермеледі. Суретшінің шығармашылығы ерекше көркемдік шешімдердің, станокты және қолданбалы графикадағы техникалық тәсілдердің кең ауқымының арқасында әсерлі.

100 жыл

Александр ДРОЗДОВ. 1921-1985

ҚазКСР Еңбек сіңірген өнер қайраткері, ҰОС қатысушысы

А. Дроздов - Қазақстанның әйгілі графиктерінің бірі. Ол Қазақстан табиғатының ерекше сұлулығы бейнеленген, сүйікті Алматының әр түрлі түкпірін сүйіспеншілікпен жеткізетін офорттардың авторы. Оның тың жерлер мен Қазақстанның Магниткасы туралы графикалық парақтары кеңінен танымал. Өмірді қабылдаудың шынайылығы, пәктігі жылумен ұштасып, суретші шығармашылығының өзіндік ерекшелігін құрайды. Оның туындылары салмақты баяндауды, жалпылама пайымдауды, аса тән бөлшектерді нәзік жасауы, өмірлік құбылыстардың ауқымдылығын камералық парақта көрсете білуді біріктіретін өзіндік шығармашылық мәнерімен оңай танылады. Экспозицияда «Қазақстан Магниткасы» (1969 ж.), «Қазақстанның жаңа құрылыстары» (1978 ж.), «Менің Алматым» (1979 ж.), «Соғыс туралы естелік - 1941 ж.» (1975 ж.), «Шабақты көлі» (1974), «Кәрі  қарағаш» (1975), «Қысқы таң» (1973) тамаша офорттары, сондай-ақ «Қайықтары бар пейзаж» (1964), «Алматы пейзаждары» топтамасынан «Талтүс» (1981), «Автопортрет» (1984) пастельмен салынған жұмыстары ұсынылған.

Александр Дроздов 1921 жылы Ресейдің Тамбов облысы, Иловай-Рождественно ауылында дүниеге келген. Пенза көркемсурет училищесінде оқыды. 1940 жылы қазанда ЖШҚӘ қатарына шақырылды. Майданда КОКП мүшесі болды. Ол соғысты майор шенімен батарея командирі ретінде аяқтады. Фашистік басқыншыларға қарсы шайқастардағы ерлігі үшін ол II дәрежелі Отан соғысы, екі Қызыл Жұлдыз ордендерімен және Кеңес Одағының көптеген медальдарымен марапатталған. Ол 1965 жылдан бастап Алматыда тұрып, еңбек етті.

100 жыл

Райымқұл ЕСІРКЕЕВ. 1921 – 1980

Райымқұл Есіркеев жастық шағы соғыс жылдарына тап болған суретшілер буынына жатады. 1942 жылы ол әскер қатарына шақырылды, Ленинград, Калинин, Прибалтика, кейін Жапон майдандарындағы шайқастарға қатысты. Екі рет жараланған. Шайқастардағы ерлігі үшін «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысындағы Германияны жеңгені үшін», «Жапонияны жеңгені үшін» медальдарымен және Кеңес Одағының басқа да мерейтойлық және естелік медальдарымен марапатталған. 1946 жылы суретші отбасы тұрған Балқашқа оралып, мыс балқыту зауытында қуырушы болып жұмысын жалғастырды. Содан кейін Қарағандыға көшіп келді, онда 1957 жылдан бастап Қазақстан Суретшілер Одағының Қарағанды бөлімшесінде көркемдік қор жүйесінде жұмыс істеді. 1964 жылы Р.Есіркеев КСРО Суретшілер одағына мүшелікке қабылданды. Райымқұл Есіркеев ұлдары Қуаныш пен Мейрам Есіркеевтерді, керемет суретшілерді тәрбиеледі.

Есіркеевтің шығармашылығы әр алуан, ол пейзаждар, портреттер жазды, көбінесе тақырыптық суретке жүгінді. Көрмеге «Халық ақыны» (1965), «Кеңес Одағының Батыры Нүркен Әбдіровтің портреті» (1970) және «Кеншінің портреті» (1976) атты үш кескіндемелік жұмысы қойылған. Бейбіт өмірге оралғаннан кейін Есіркеевтің шығармашылығындағы соғыс тақырыбы «Кеңес Одағының Батыры Нүркен Әбдіровтің портреті» шығармасында көрініс тапты, суретші ұшқыш Нүркен Әбдіровтің бейнесіне жүгінді. Монументалды бейне ішкі динамикамен ерекшеленеді, батылдықты көрсетеді,  суық гаммада орындалған.

100 жыл

Петр АНТОНЕНКО. 1921 –1984

Петр Антоненко алғашқы көркемдік білімін 1940 жылдан Самарқанд көркемсурет училищесінде, содан кейін 1941 жылы – Орал шахталарында еңбек армиясын алды. Ұлы Отан соғысының қатысушысы, Жеңіс парадының қатысушысы. Әскерден қайтарғаннан кейін П.К. Антоненко үзіліп қалған оқуын жалғастырып, 1949 жылы Алматыдағы  Н.В. Гоголь атындағы көркемсурет училищесін бітірді. Ол «KaзИЗО» өндірістік-шығармашылық бірлестігінде жұмыс істеді. 1959 жылдан КСРО Суретшілер одағының мүшесі. Экспозицияда портрет жанрындағы туындылары қойылды: «Шопан Ш. Шоқпарбаевтың портреті» (1957), «Кеншінің  портреті» (1958), «Бақшашының портреті» (1960), «Шопан Ш. Шоқпарбаевтың портреті» – 50-ші жылдардың соңындағы ең елеулі туынды. Суретшінің тағы бір әуестігі – пейзаж. Дәл осы уақыт аралығында ол өзінің шығармаларының аясын кеңейтті. Антоненконың шығармаларының кейіпкерлері әрдайым қарапайым және адал адамдар, кемелдікке ұмтылған және өз нанымдарына берік.

100 жыл

Татьяна ГОВОРОВА. 1921-1982

Татьяна Николаевна Говорова – график-суретші, Санкт-Петербургте керемет суретші - Елизавета Антоновна Говорованың отбасында дүниеге келген. Татьяна Николаевнаның балалық шағы өнерді бетке ұстап өтті, бұл әрине оның бойында суретшілер әлеміне деген құрмет сезімін оятпай қоймады. Говорова алты жыл бойы А.Р. Эберлингтің жеке студиясында оқыды. Кейінірек Көркемсурет академиясына оқуға түсті, бірақ ол білімін аяқтай алмады - соғыс басталып, өнермен шұғылдану сабақтары қалып қойды.

1950 жылы Говорова Ленинградтан Алматыға келді, және осы уақыттан бастап оның шығармашылық қызметі Қазақстанмен тығыз байланысты. Ол негізінен станоктік графикада жұмыс істеді: линогравюра және литография, акварельмен және тушьпен жазады, балаларға арналған кітаптар мен оқулықтарды безендіреді, халық ертегілері тақырыбында эстамптар жасайды.

«Алматы зауыттарының цехтарында» (1959) литография топтамасы өндіріс тақырыбын 50-ші жылдарға тән жанрлық түсіндір бойынша ашады. Ең қызықты парағы – «Құю цехында (AЗТМ зауыты)», онда күн сәулесінің әйнек жабыны арқылы кең ағынмен құйылуы металл құрылымдардың қатаң сұлбасын жұмсартады.

90 жыл

Мұхит КАЛИМОВ. 1931-2002

ҚазКСР Еңбек сіңірген өнер қайраткері, ҰОС қатысушысы

Мұхит Калимовтың шығармашылығы қазақ бейнелеу өнерінің дамуында ерекше орын алады. Ол Кеңес Одағының орталық көркемдік оқу орындарында кәсіби білім алған, отанына жаңа ойлар мен идеяларға толы, ұлттық кескіндеме мектебін құруды армандап оралған жас суретшілер саңлақтар тобының қатарында тұрды.

Мүмкіндігінше жоғары міндеттер қоя отырып, Калимов өз шығармаларында заманауи тіршілік рухын жеткізуге тырысты, ұлттық тарихтың маңызды кезеңдерін бейнелейтін туындылар жасады. Тамаша білімі суретшіге әртүрлі шығармалар: пейзаждар, портреттер, жанрлық және тарихи шығармалар жасай отырып, өз ойлары мен идеяларын жүзеге асыруға мүмкіндік берді. Экспозицияға оның әйгілі туындылары енді - «Әкемнің жастық шағы» (1968), «Автопортрет» (1979), «Қазақстандықтар - ҰОС ардагерлері. Жеңіс күні» (1985), «Дария. Қызымның портреті» (2000), «Ақын Ф. Оңғарсынованың портреті» (2002) және т.б.

Мұхит Калимов 1931 жылы Қазақстанда, Гурьев облысы, Зеленый кентінде дүниеге келген. Н. Гоголь атындағы Алматы көркемсурет училищесін бітірді, одан кейін И. Репин атындағы Ленинград кескіндеме, мүсін және сәулет институтына оқуға кетті, онда  Б. Иогансонның, А. Зайцевтің студиясында тәлім алды. 1951 жылдан бастап республикалық және халықаралық көрмелердің қатысушысы. 1967 жылдан ҚР Суретшілер одағының мүшесі. Мұхит Калимовтың жеке көрмелері Швейцарияда, Австрияда және Венгрияда өтті.

90 жыл

Мэлс ЕРЖАНОВ. 1931-1992

Мэлс Ержанов 1931 жылы 13 желтоқсанда Қазақстанда, Ақтөбе облысы, Жұрын ауданының Ембі станциясында дүниеге келген. 1957 жылы Н. Гоголь атындағы Алматы көркемсурет училищесінің театр-декоративтік бөлімін бітірді, онда Л. Леонтьев, А. Черкасский, Н. Крутильниковтен дәріс алды. Оқуын аяқтағаннан кейін ол Алматыдағы М. Әуезов атындағы Қазақ академиялық драма театрында қоюшы-суретші болып жұмыс істеді. 1961 жылы М. Ержанов Қазақстан Суретшілер одағына мүшелікке қабылданды. Осы кезеңде оны әсіресе кітап графикасы қызықтырды, бұл оның суретші және композиция шебері ретіндегі қабілеттерін жүзеге асыруға мүмкіндік берді. 1960-61 жылдары суретші көптеген кітаптарды безендірді. 1956 жылдан бастап суретші «Шмель - Ара» және «Қолтырауын» журналдарында жемісті жұмыс істеді.

М. Ержановтың шығармашылығы таңғаларлық көпқырлылығымен ерекшеленеді. Ол өзін қоюшы-суретші, кітап иллюстраторы, плакатшы ретінде сәтті көрсетті. М. Ержановтың шығармашылық қызығушылықтарының ауқымы қаншалықты кең болғанымен, ол әрдайым ұнататын негізгі бағыт - бұл станокты графика болды. Суретші акварельмен және гуашьпен жазды, линогравюра техникасында жұмыс істеді, бірақ бәрінен бұрын оны сурет қызықтырды. Авторлық идеяны дәл жеткізуге мүмкіндік беретін айқын графикалық сызық әрдайым Ержановқа үлкен қуаныш сыйлады, жаңа идеяларға шабыт берді және аса қажет болды. Суретші әйгілі «Верный - Алматы» топтамасы бойынша көп жұмыс істеді (1967). Графикалық парақтарда автор қаланың заманауи келбетінде ескі мен жаңаны салыстырады, кеңес адамының ерлік пен еркін еңбегінің нәтижесі болған Қазақстан өміріндегі алып өзгерістерді көрсетеді.

90 жыл

Ирина ЯРЕМА.  1931 ж.т.

 Қазақ КСР-ның Ш. Уәлиханов  атындағы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты

Ирина Ярема қазақ гобелен өнерінің дамуына үлкен үлес қосты. 1970-1980-ші  жылдары динамикалық сызықтардың пластикалық мәнерлілігі мен асыл түстер палитрасының әр түрлі реңктеріне негізделген оның үйлесімді жалпылама-сәндік стилі қалыптасты.

Суретші өнердің әр түрлі жанрлары мен түрлерінде – кескіндеме, графика, гобелен техникасында жұмыс істейді. Пейзаждарды, сәндік композициялар мен натюрморттар салғанды ұнатады.

«Симфония» (1977), «Ұлттық натюрморт» (1971), «Жартасқа жазылған бейнелер» (1977) гобелендері суретші шығармашылығының тәжірибелі кезеңіне жатады, ол күн сәулесіне, жан жылуы мен жағымды энергетикаға толы, Қазақстанның шексіз кең даласының жазығы сияқты, Алматы тау бөктері, Ыстықкөлдің көрінісі немесе украиналық Карпаттың жасыл желекті сұлулығын, қоршаған әлемнің Ғаламдық сұлулығын, табиғаттың балғындығы мен тазалығынан аңдаған бақыт пен шаттықты бейнелейді.

80 жыл

Марат ӘЙНЕКОВ. 1941-2014

Марат Әйнеков – қазақстандық мүсін өнерінің дамуына зор үлес қосқан көрнекті мүсіншілердің бірі. Оның дарынын Сергей Есенин, Всеволод Мейерхольд және Максим Горькимен дос болған әйгілі мүсінші Исаак Иткинд атап өткен. Әйнековке И.Е. Репин атындағы ЛКМСИ-на тапсыруға кеңес берген де Иткинд болатын. Әйнеков Көркемсурет академиясын үздік бітірді, онда оған кеңес мүсінінің тарландары – Вениамин Пинчук пен Михаил Аникушин сабақ берді. 1975 жылы Мәскеуде өткен Бүкілодақтық көрмедегі «Шопан» дипломдық жұмысы үздіктердің бірі деп танылды. Оқу орнын бітіргеннен кейін Әйнеков Алматыға, өзінің туған жері – көркемсурет училищесіне келеді, онда ұзақ уақыт бойы арнайы пәндерден сабақ береді.

Училищеде, кейінірек Т.Жүргенов атындағы Өнер академиясында жұмыс істей жүріп, ол дарынды шәкірттердің саңлақтар тобын тәрбиеледі. Олардың арасында халықаралық байқаулардың лауреаттары, тәуелсіз Тарлан сыйлығының лауреаттары А. Есенбаев, Ш.Төлеш және басқалары бар.

Ә. Молдағұлова мен В. Чапаевқа арналған ескерткіштер Марат Әйнековтің алғашқы монументалды туындылары болды. Оның туындыларының кейіпкерлері – Қазақстан тарихында із қалдырған көрнекті тұлғалар: Абай (Стамбул, Анкара, Мәскеу, Тегеран); Ә. Бөкейханов (Қарағанды ​​облысының Ақтоғай ауылы); Д. Қонаев (Талдықорған); С. Сейфуллин (Жезқазған, Жаңаарқа кенті); М. Жұмабаев (Петропавл, Булаево ауылы (ақынның кіші отаны), Анкара (Түркия); Қ. Сәтбаев (Атырау); Ә. Қастеев (Панфилов); Шәкәрім, Алтынсарин және т.б.

Олардың ішінде: «Күту» (1980-ші жж.), «Еңбек жеңісі» (1980), «Кеуде» (1985), «Жантөриннің портреті» (1987), «Аманның портреті» (1989), «Екеу. Ана» (1990-шы ж.) көрмеде ұсынылған. Шебер Қазақстан Республикасының халық әртісі, актер, кинорежиссер Нұрмұхан Жантөриннің портретін ағаштан жасады, сол арқылы әйгілі әртістің өзіндік, тәкаппар және жігерлі табиғатын ашып қана қоймай, сонымен бірге оның  терең зияткерлік ішкі өмірін, ойшыл, ізденгіш, құмар тұлғалығын қайта жасады.


Көрме жетекшілері -  Самал Мамытова, Еркежан Омарова

Сізге қызық болуы мүмкін: