Siz «Debıýt» atty shyǵarmashylyq birlestiginiń konkýrsyna qalaı keldińiz?
Ómirlik jolymdy bizdiń qazaqfılm kınostýdııasynan bastaǵym kelgendikten, jumys izdep osy araǵa keldim, alǵashynda olar maǵan bos oryndar joq ekendigin aıtyp, basqa jumys usyndy, ol sol qazaqfılmniń kúzetshisi bolý edi, men qýana kelistim, sebebi kıno proessine bir taban jaqyn bolamyn. Bir jyl ishinde kúzette isteı tura men 10 kınoǵa túsip úlgerdim, onyń ishinde úsheýi basty ról bolatyn. Al 2016 jyldyń aıaǵynda ózimniń kınomdy túsirdim. Mine, osylaısha men Debıýt shyǵarmashylyq birlestigine keldim.
Shyǵarmashylyq tobyńyz jaıly aıta ketseńiz?
Ýaqattyń tapshy bolǵandyǵynan túsirý tobyn jınaqtaý jeńil bolmady, biraq, akterlik, senarıı sheberligimen tanys bolǵandyqtan, basty róldi ózim somdap shyqtym, jánende senarıı avtory, operator, rejıssery ózim boldym, bul sharalar meniń ýaqytymdy qatty únemdedi. Qoıýshy-Operator Tımýr Itenovtiń sol kezde qoly bos bolǵandyqtan bizdiń túsirý tobymyzǵa kelip kosyldy. Al basty áıel rólin somdaǵan ataqty ánshi jáne aktrısa, Asem Qutbaeva boldy, al kınonyń kompozıtory bolýǵa kelisken adam ol Aleksandr Sýharev nemese (Zvon-ldov), ol kisi maǵan eski dosym bolǵandyqtan fılmge ózi jazǵan mýzykasyn syıǵa tartty, negizinde túsirý tobym bul kınony úlken lázzatpen sondaı alyp qumarlyqpen túsirdi.
Bul týyndynyń ıdeıasy qalaı ómirge keldi?
Atap aıtsaq bul katrınanyń ıdeıasy ózime jaqyn, meniń ómirimniń jartysy dep te aıtýǵa keledi, jasyma qaramastan áli basym bos, jan uıam joq. osy suraqqa keletin bolsaq meniń ózimniń jeke oıym, jan uıa degenimiz bul kóp ýaqytty alady. Mysaly, jumystan sharshap kele salysymen áıelińdi aımalap balalaryńnyń kóńilin tabýǵa kúshiń de jetpeı kalady. Qysqasy aıtqanda meniń jan uıam bul meniń jumysym
Kastıng sharalary qalaı ótti?
Asem Qutbaevany baıaǵydan tanyǵandyqtan, óneri ózime jaqyn bolǵandyqtan, senarıimdi oqyttym, ol kisige unap óz kelisimin berdi. Al epozodtarǵa túsken akterlardy kastıng arqyly aldym, bul kezde maǵan Aıgúl Erjanovanyń kómegi kóp tıdi.
Ózińizdiń kıno ónerindegi jolyńyz jaıly aıta ketseńiz?
Alǵash senarııamdy jazǵan sátte maǵan rejısser Janibek Murtazın (Zakryto na zımý) kelip, óziniń jańa oılaryn qosty, keıbir jerlerdi túzetýge kómegin tıgizdi. Bul kınoda ataqty teatr ártisi Kapýstında bir epozodqa tusti. Osy oqıǵalardan keıin men ózimniń qolymnan senarıdi jazýǵa keletindgin tusinip, (Jestkıı tıp), atty kınomdy tusirýge bel býdym, alǵashynda tolyq metrge kóz tiktim, ary oılanyp beri oılanyp, qysqa metrli fılmimdi tusirýdi uıǵardym.
Qazirgi qazaq kınosynyń jaǵdaıyn qalaı baǵalar edińiz?
Shyndyǵyna kelgende, otandyq kınoónimniń bolashaǵy jeke kásiptik kınokompnııalardyń qolynda, sebebi kóptegen kınolar osy kompanııalarda túsirilip jatyr, bul kisiler óz jumysynyń mamany, máselen Adambaev, ol bir aıda eki, úsh kınosyn túsirip úlgerýi múmkin. Al partızandyq kıno aǵymyna keler bolsaq, olardyń shyǵarý tehnologııalary kommerııalyq dep aıtýǵa keledi, ıaǵnı barlyǵy tyńǵylyqty jáne tez, al negizinen kelgende olardyń kınolary avtorlyq baǵytta, osy eki jol toǵysyp keremet effektke ıe bolady. Bir jaǵynan egerde bizdiń kommerııalyq kınolarǵa osy aǵymnyń shyǵarý tehnalogııalaryn usynsa jáne de maǵynasy jaǵynan tereń senraılar jazylsa, bizdiń eldiń kıno óndirisi álemdik deńgeıge jeter me edi. Bizdiń elde talantty jastar óte kóp, biraq jaqsy senarılar az, al kıno óndirý proessi óte qıyn, sondyqtan da, osy máselelerdi barynsha jeńildetý kerek.
Álemdik sahnadaǵy rejısserladyń ishinde ózińiz baǵalaıtyndary jaıly atap ótseńiz?
Sen óz týyndyńdy túsirer sátte eshkimnen urlamaý kerek, ne bolmasa uqsatýdan arylý kerek, áıtpese ózińdi joǵaltyp alýyńda ábden múmkin, sol kezde sen ekinshi Tarkovskıı, ekinshi rejısser bolyp qalyp qalasyń, sondyqtan da óz oıyńdy joǵaltyp almaýǵa tyrysýyń tıis, meniń eshqandaı kýmırlarym, pir tutatyn adamdarym joq.
Endi, Qazaq kıno ónerindegi rejısserladyń ishinde ózińiz baǵalaıtyndary jaıly atap ótseńiz?
Óz basym Doshan Joljaqsynovtyń «Qunanbaı» atty týyndysy kóńilimnen shyqty, óte keremet jasalǵan fılm, negizinen maǵan qazaq kınosynyń klassıkteri qatty unaıdy, kez kelgen rejısserlarymyzdy almasań da barlyǵy shetinen talantty, Abdolla Qarsaqbaev, Bolat Qalymbetov, al qazirgi zamanda tusirilip jurgen jastradyń kınolaryn onsha qabaldaı bermeımin.
Rejısser retinde qandaı keleshek josparlaryńyz bar?
Ózimde, kez kelgen rejısser sekildi birtalaı josparlarym bar, ıaǵnı jaqyn arada osy oılarymdy plenkaǵa túsiremin degen senimdemin, al endi osy jaıly kelesi joly aıtyp berermin...