Sh.Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» akıonerlik qoǵamynyń quramyndaǵy «Debıýt» stýdııasy jas kınematografısterdiń shyǵarmashylyq qadamdaryna qoldaý kórsetý baǵytynda birshama
jaqsy talpynystar jasap otyr. Búgingi jas talant - bolashaq kınoger. Debıýttik fılmder shyǵarmashylyq birlestiginiń dırektory Anar Qashaǵanova men kórkemdik jetekshisi Dárejan Ómirbaevtyń belsendi uıymdastyrý jumystary óz nátıjesin berip otyr: 2014-2015 jyly bar bolǵany 2 fılm túsirilgen bolsa, 2015-2016 jyly 7 fılm, 2016-2017 jyly 6 fılmge qarajat bólindi. Qysqametrajdy fılmder óndirisin osylaı birte-birte júıeli túrde jolǵa qoıý - ulttyq kıno ónerimizdiń bolashaǵyna jańa múmkindikter ákeletini sózsiz.

Úlken kıno ónerindegi alǵashqy shyǵarmashylyq qadamdaryn «Debıýt» rqyly bastap otyrǵan bıylǵy jas kınematografısterdiń basym kópshiligi T.Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademııasynyń túlekteri men stýdentteri.

Kınojobany qarjylandyrý arzanǵa túspeıtini belgili, alaıda, «Debıýt» arqyly bólinetin ár fılmniń 7 mln. teńgeni quraıtyn bıýdjetiniń ózi jas rejısserlar úshin úlken múmkindik bolyp otyr. Osy kórsetilip otyrǵan qarjylyq qoldaýdyń bolashaq rejısserlardy yntalandyrýǵa septigi mol. Olar izdenedi, túsirý alańynda uıymdastyrý jumystaryn meńgeredi, praktıkalyq turǵyda ómir tájirıbesinen ótedi.

Qysqametrajdy fılm úlken kıno ónerine qadam jasaıtyn alǵashqy múmkindik. Bul irikteý jaıly Dárejan Ómirbaev jas rejısserlardyń osy ýaqytqa deıingi túsirgen jumystaryn kórip baryp, irikteýden ótkizgeni týraly aıtty. Osylaısha irikteý óte sapaly deńgeıde ótti.

«Debıýt» stýdııasynan jaryq kórgen fılmderdiń alǵashqy jetistigi de baıqala bastady. Solardyń biri 2016 jyly túsirilgen Erbol Boranshynyń «Páter» fılmi 2017 jyly Baıqońyr qysqametrli kınofestıviline qatysyp, «Úzdik rejısser» nomınaııasyn júldeledi. Osy oraıda rejısserdyń búgingi jáne búgingi kúnge deıingi shyǵarmashylyǵymen tanysyp, suhbat júrgizýdi jón kórdik.

T.Q.Júrgenov akademııasyn dramatýrg mamandyǵy boıynsha támámdaǵan ekensiz, qazirgi tańda shyǵarmashylyq joldyń qaı salasynda qyzmet etip júrsiz?

Búgingi kúnde rejısser retinde beınebaıandar, derekti fılmder, kórkem derekti fılmder túsiremin sondaı-aq, senarıst retinde anımaııalyq fılmderge, kórkem fılmderge, derekti fılmderge senarıı jazamyn.

«Páter» qysqametrajdy fılmin túsiripsiz, ol fılmińizdi túsirý aldynda ıdeıa qalaı keldi?

Negizi osy taqyrypta stýdent kezimde senarıı bolǵan, keıin Erbolat Ábiken esimdi jazýshy jigittiń «Páter izdep júrmin» degen áńgimesin oqydym, sol arqyly óz senrııimdi tolyqtyryp fılm túsirý oıymda bolǵan, keıin Qazaqfılmdegi ustazdarmen aqyldasý kezinde ázirge qysqametrli fılm túrinde túsirýge usynys aıtty, solaı senarııimdi jobaǵa usyndym, olar qabyldap fılm túsirildi.

Jalpy fılm jelisine toqtala ketseńiz jáne fılmdi túsirý barysynda senrııge ózgerister engizildi me?

Fılm jelisi oqý bitirgen jas otbasynyń qoǵamǵa betpe-bet aralasý kezdegi ómirin kórsetedi. Qalada ómir súrý úshin jatar oryn izdeý barysyndaǵy qoǵamnyń beınesin ashyp kórsetý basty másele boldy. Al, senarıı jaz aılaryna arnalyp jazylǵan bolatyn. Detaldar retinde jańbyr jaýyp turatyn, jasyl shópter men aǵashtardy kórsetetý oıymyzda bolǵan, biraq bizge qarjy qysqa qaraı bólingendikten bir aı ýaqyt ishinde túsirip bitirýge týra keldi. Senarıı daıyn bolǵandyqtan mezgilderge sál ózgeris engizdik, mysaly, qar ornyna jańbyrdy kórsetý sekildi tásilder paıdalandyq.

Bul tuńǵysh týyndyńyz emes shyǵar, senarıst, rejısser retinde osy ýaqytqa deıingi jumystaryńyzdy aıta ketseńiz?

Stýdent kezimde ıaǵnı, 2007 jyly Sháken juldyzdary kınofestıvaline qatysqan «Kóńilder-aı» qysqametrli fılmin túsirdim, fılm Dıdar kınofestıvalinen gran-prı jeńip aldy, 2013 jyly «Jazylmaǵan zań» atty qysqametrli fılm túsirdim. Al, tolyqmetrli fılmderden 2009 jyly «Qazaqfılm» kınostýdııasynda Jasulan Poshanovtyń «Almaty-Shymkent» tolyqmetrli fılmine senrıı jazdym, 2011 jyly Qazaqfılmde Arman Aldajar túsirgen «Nemere» atty tolyqmetrli fılmge senarıı jazdym, ol fılmde biraz festıvalderge joldama aldy, 2012 jyly balalar taqyrybynda «Qudiretti qarý» fılmin túsirdim, 2016 jyly jaz aıynda kúı men kúıshi týraly «Aqaral» atty tarıhı kórkem fılm túsirdim.

Ár rejısserdiń fılmderinde ózindik erekshelenip turatyn tásilderi bolady al, siz fılm túsirý kezinde belgili bir baǵytty ustanasyz ba?

Mende shyǵarmashylyq adam retinde qatyp qalǵan qaǵıda joq, alaıda, maǵan jaqyn dúnıeler Sahara mádenıeti. Stýdent kezimde túsirilgen «Kóńilder-aı» fılminde saharada kıiz úı ishinde jáne atpen júretin kadrlar bolatyn bolsa, al «Jazylmaǵan zań» fılminde jaılaýda qazaq saharasynda ǵasyrlar boıy qalyptasqan ózindik mádenıet, salt-sana, ózderine tán mentalıtet, jazylmaǵan zańdary bolǵan soǵan baılanysty kóterilgen taqyryptyq fılm. Fılmdi kórgen kınosynshylar jaqsy dep baǵalady.

Aldaǵy ýaqytta senarıst, rejısser retinde josparlaryńyz qandaı?

Árıne, shyǵarmashylyq adam bolǵan soń talpynys, izdenister bar. Jazylyp qoıǵan ótkir taqyryptarǵa daıyn senarııler bar, aldaǵy ýaqytta joba retinde usynamyn degen oıdamyn. Dál osy kezde senrıst retinde 2015 jyldan bastap túsirilip kele jatqan balalarǵa arnalǵan tolyqmetrli «Muzbalaq» atty anımaııalyq fılmin jasap jatyrmyz. Barlyq shyǵarmashylyq rejısserlyq jumystary daıyn qalǵan syzyp jasaý jumystary bitken soń, osy jyldyń sońyna deıin kórermen nazaryna usynamyz degen oıdamyz.

Aıta ketetin jaıt, rejısserdiń «Páter» fılmi Kambodjadaǵy 6-shy Halyqaralyq Chaktomuk qysqametrajdy fılmder festıvaliniń irikteýinen ótip, negizgi baǵdarlamasynda baq synamaq. Festıval Pnompen qalasynda qazannyń 25-i men 30-y aralyǵynda ótedi.

Sózden iske kóshken Erbol Boranshy syndy jas rejısserlarymyzdyń sany artsa, sapaly dúnıeler týyndap, qazaq kınosynyń bolashaǵy bar degen senim uıalaıdy.