Batýhan BAIMEN – otandyq grafıkanyń damýyna zor úles qosqan, Qazaqstannyń eń iri zamanaýı grafık-sýretshileriniń biri, lınogravıýranyń novatory. Sýretshi shyǵarmashylyǵynda zamanaýı beıneleý ónerindegi jańa tendenııalardy ustana otyryp, ata-babalarymyzdyń kóshpeli mádenıetiniń baǵa jetpes murasynan shabyt alady. Onyń grafıkalyq týyndylary aýqymdylyǵymen, oıynyń kemeldiligimen, biregeı dala boıaýymen erekshelenedi.
Kórmege sýretshiniń 77 grafıkalyq jumystary qoıylǵan. Bul jańa jumystar men sońǵy onjyldyqtaǵy tańdaýly týyndylar. Usynylǵan gravıýralardaǵy vırtýozdy tehnıka men kompozıııa sheberligi tańqaldarady. Sońǵy jyldary B. Baımen úlken formatta jumys isteıdi. Lınogravıýra tehnıkasyn saqtaı otyryp, qaǵaz paraǵynyń ornyna matany qoldanady. Sýretshi biregeı kórkem-obrazdyq sheshimderdi jasaý úshin fılosofııalyq oıy tereń kúrdeli-kompozıııalyq qurylymdardy tańdaıdy.
B. Baımenniń máńgilik qundylyqtarǵa úndeý jasaıtyn shyǵarmashylyǵy san qyrly, qamtıtyn taqyryptar aýqymy keńdigimen erekshelenedi, sondyqtan da Qazaqstanda da jáne alys shetelde de óner súıer qaýymdy baýrap alady. Ol óziniń jeke kózqarasy men ózindik shyǵarmashylyq qoltańbasymen erekshelenedi. Sýretshi Qazaqstannyń kóne jáne jańa tarıhyna toqtala otyryp, týyndylarynda ejelgi túrkilerdiń tarıhyn, kóshpendiler álemin, sondaı-aq adam men onyń ómiri jáne taǵy kóptegen taqyryptardy beıneleıdi. Shyǵarmalarynyń ózindik qurylymyn metaforalyq, sımvolıkalyq nemese allegorııalyq sıýjettermen jasaıdy. Sóıtip, ár taqyrypqa erekshe kórkem-beınelik til tabady. Mysaly, «Túrkiler» (2015), «Kóshpendiler», «Uly dala», «Abylaı hannyń túsi», «Sońǵy oıyn», «Toqyraý» (2018), «Zulmat», «Umaı ana», «Ospan batyr», Sońǵy Nomad (2019), «Ataq qýalaý», «Jeńimpaz», «Tabyný», «Samǵaý» (2020), «Ań stıli» (2021) toptamalarynda ol dramalyq oqıǵalar men ay shyndyqqa toly álemge qaraıtyn baqylaýshynyń ótkir, sezimtal jáne aqyldy kózqarasyn beıneleıdi. Árbir paraq kompozıııalyq qurylymy jaǵynan úılesimdi, mazmuny turǵysynan tereń maǵynaǵa toly, olarda halyqtyń rýhy bar. Sonymen qatar, sýretshi Abaı Qunanbaev, Shyńǵys Aıtmatov, Álisher Naýaı shyǵarmalaryna kóńil bólip, túrki halyqtary fılosofııasynyń biregeıligin zerdeleıdi. Osy jeke dara toptamalarda ulttyq, epıkalyq sezim ádebı shyǵarmalarǵa úılesimdi túrde enedi. Bul ıllıýstraııalar emes, sýretshiniń ádebı týyndyny shyǵarmashylyq túsinýi, qabyldaýy.
B. Baımen tek maıtalman sýretshi ǵana emes, sonymen qatar, qoǵam qaıratkeri, birneshe ret qalalyq keńestiń Bas sýretshisi jáne qala qurylys keńesiniń múshesi boldy. Ol kóptegen medaldar, dıplomdar men Qurmet gramotalary marapattaýlarynyń ıegeri.
Baımen Batýhan Ábdikerimuly 1955 jyly 17 tamyzda Ońtústik Qazaqstan oblysy Túlkibas aýdany Abaı aýylynda dúnıege kelgen. 1977 jyly Shymkent pedagogıkalyq ınstıtýtynyń kórkemsýret-grafıka fakýltetin támamdady. Óz eńbek jolyn Á. Qasteev atyndaǵy kórkemsýret kolledjinde muǵalim bolyp bastap, búginde Ońtústik Qazaqtan óńirinde túrli laýazymdy qyzmetter atqaryp, jemisti eńbek etip keledi. 1989 jyldan KSRO Sýretshiler odaǵynyń múshesi. Ol kóptegen respýblıkalyq, odaqtyq, halyqaralyq kórmelerdiń qatysýshy. Sýretshiniń jeke kórmeleri elimizdiń iri qalalarynda, sonymen qatar Germanııa, Túrkııa, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Kıpr memleketterinde ótti.
2011 jyly QR «Mádenıet qaıratkeri» tós belgisimen, 2016 jyly «Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 25 jyldyǵy» merekelik medalimen marapattaldy. 2019 jyly Kıpr elinde jeke kórmesi ótip, qoıylǵan 55-grafıkalyq týyndylar túgelimen Kıprdiń túrki halyqtarynyń Zamanaýı óner mýzeıine qaldyryldy. Túrki halyqtarynyń zamanaýı ónerine sińirgen eńbegi úshin Kıpr memleketiniń Kúmis kilti jáne dıplomdar tabys etildi. Osy jyly QR Sýretshiler odaǵynyń «Beıneleý ónerine sińirgen eńbegi úshin» medalimen marapattaldy.
Kórme kýratory – Samal Mamytova
Aqbota Alımhojına
