Sýretshi Muhtar Syzdyqovtyń «Altyn besik – týǵan jer» atty kórmesi

2018 j. 15 naýryz Á.Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıinde QR Sýretshiler odaǵynyń múshesi, QR Mádenıet mınıstrliginiń «Mádenıet qaıratkeri» tósbelgisimen jáne Astana Sýretshiler odaǵynyń «Qurmet» medalimen marapattalǵan sýretshi Muhtar Bákenuly Syzdyqovtyń «Altyn besik – týǵan jer» atty mereıtoı kórmesi ashyldy.
Sýretshi Muhtar Syzdyqovtyń «Altyn besik – týǵan jer» atty kórmesi
«Kıiz úıdi jınaý»

Muhtar Syzdyqov Pavlodar oblysy Qyzylqoǵam aýylynda dúnıege keldi. 1977 jyly N.V. Gogol atyndaǵy Almaty kórkemsýret ýchılıesin úzdik aıaqtaǵan soń, Qazaq KSR Mádenıet mınıstrliginiń joldamasymen Lenıngradtaǵy I.E. Repın atyndaǵy Kórkemsýret akademııasyna oqýǵa tústi. 1982 jyly kórme qyzmetin bastaǵan ol Bangladesh, Sırııa, AQSh, Chehoslovakııa, Iýgoslavııa jáne taǵy basqa elderde bolǵan kóptegen halyqaralyq kórmelerge qatysty. Onyń jumystary Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıinen basqa, Aq Ordada jáne Qazaqstannyń, Reseıdiń, Túrkııanyń jáne Eýropa elderiniń jeke kollekııalarynda saqtaýly. 1983 jyly T. Júrgenov atyndaǵy Almaty memlekettik teatr-kórkemsýret ınstıtýtyna oqytýshylyq qyzmetke jiberildi. Muhtar Bákenuly oqytýshylyq qyzmetpen aınalysa júrip, qaıtalanbas kórkemdik tásilder taýyp, jeke qoltańba qalyptastyryp, óz shákirtteriniń darynyn ashýǵa umtylady.

Muhtar Syzdyqovtyń shyǵarmashylyǵy týǵan jerge degen shynaıy mahabbatqa tunǵan. Ol jumysyn keńes memleketiniń azamaty bolyp júrgen shaǵynda-aq bastaǵan, sodan beri onyń qazaq aýyz ádebıetine degen patrıottyq sezimi men mahabbaty onyń fılosofııalyq kózqarastarymen tyǵyz baılanysta beriledi.

"Mahabbattyń portreti"

«Týǵan ólkeniń tarıhynan» toptamasyndaǵy eń belgili grafıkalyq jumystary Qazaqstan grafıkasynyń damýyna zor yqpal etti. Onyń Otanyna degen mahabbaty «Meniń Otanymnyń merekeleri», «Kıiz úıdi jınaý» sııaqty taǵy da basqa da keıingi jyldardaǵy keskindemelik týyndylarynda da kórinis tapqan. Udaıy jańa kórkemdik sheshimderdi izdestirý jolynda júretin Muhtar Syzdyqov óziniń shyǵarmashylyq ıdeıasyna adal – adamnyń rýhanı álemine qaıta-qaıta oralyp otyrady: «Aqynnyń portreti», «Áıeldiń portreti», «Sheberdiń portreti», «Armıan hanshaıymynyń portreti», «Mahabbattyń portreti»  osynyń mysaly. Portret janry sýretshiniń shyǵarmashylyǵynda aıryqsha oryn alady. Onyń qaharmandary – obrazdarynda maqsatshyldyq, rýhanı sulýlyq, ishki baı álem sııaqty eń jaqsy adamdyq qasıetter bitken adamdar. Avtor túspen oınap qana qoımaı, sátti tústik rakýrstar taýyp, árbir shtrıhty dál anyq jazady. Qazaqstan tabıǵatyna arnaǵan «Ertis tańy», «Baıanaýyl», «Peızaj. Túrgen ózeni» dep atalatyn jumystarynda osy óńirlerdiń sulýlyǵyn shynaıy beınelengen. Monohromdy, salqyn kolorıtti «Ertis tańy» týyndysynda onyń grafıkalyq jumystarǵa tán  kórkemdik máneri seziledi.

"Abaı eli"

Sýretshi jaqyndap qalǵan kúz tabıǵatyn erekshe sezimtaldyqpen beredi. Bult basqan aspan men kól ortasyndaǵy jalǵyz qaıyq erekshe ishki jabyrqaý kóńil-kúı men jalǵyzdyqty bildiredi. «Ertis tańyna» tabıǵattyń óziniń tynysy deýge bolatyn tańǵy salqyn taza aýaǵa toly «Túrgen ózeni» peızajyn qarama-qarsy qoıýǵa bolady. Kók, jasyl, kúlgin tústerden turatyn kolorıt óziniń qanyqtyǵyna qaramastan, peızajdyń úılesimi men tutastyǵyn quraıdy. Sýretshi óziniń shyǵarmashylyǵynda talmaı izdenetin izdenýshi ekenin tanytady, grafıkada, keıinirek keskindemede, óziniń lırıkalyq kózqarasyn saqtap qalǵan.

«Altyn besik – týǵan jer» kórmesiniń ekspozıııasynda avtordyń 80-nen astam keskindemelik jáne grafıkalyq jumystary bar, olar – ofort, lınogravıýra, lıtografııa, qondyrǵyly gravıýra, kitap grafıkasy. Ár túrli tehnıkada oryndalsa da, bul jumystardyń árqaısysy ulttyq kolorıt pen qaıtalanbas dara stıldi boıyna sińirgen.

Kórmeniń kýratory – Gúlnur Jubanova.