Samaýryndar sándik bezendirilýi men qoldanylýy tikeleı baılanysty ónertapqyshtyq týyndy retinde uzaq ta mańyzdy tarıhqa ıe. Samaýrynǵa uqsas qurylǵylar antık zamanda da belgili bolǵan. Mundaı «samaýryndar» ejelgi Rımde, keıinnen Azııa men Eýropada da taralǵan. Al qazaq dalasyna samaýryndar etnomádenı baılanystar nátıjesinde, ıaǵnı saýda, aıyrbas, tartý-taralǵylar túrinde kelip, birtindep tumysqa engen.
Usynylyp otyrǵan «Samaýrynyń qaınasyn...» (Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik ortalyq mýzeıiniń samaýryndar kollekııasy) kórmesine 50-ge jýyq mýzeılik qundylyq qoıylǵan. Olardyń qatarynda samaýryndardyń kez-kelgen formadaǵy – «qumyra» men «shardan» bastap, «rómke» men «ılındrǵa» deıingi túrlerin kezdestirýge bolady. Tarıhy tereń Orta Azııalyq sháýgimder, qumǵan-samaýryndar, XIX ǵ. basy – XX ǵ. týlalyq fabrıkalar – aǵaıyndy Batashovtar, Shemarınder, N.A. Voronov, B.G. Teıle, Ia.V. Lıalın, M.Slıýzberg, F.Ermılov jáne t.b. fabrıkalarda jasalǵan samaýryndar erekshe qyzyǵýshylyq týdyrady. Shemarınder saýda úıiniń fabrıkalyq markasy bar, syıymdylyǵy 30 lıtr eń úlken samaýryn men 1926 jyly Qarqaraly jármeńkesinde satyp alynǵan samaýryndy erekshe ekshep aıtýǵa bolady.
Kórmege samaýryndar kollekııasymen birge servızder, as úı quraldary, Qazaqstannyń farfor zaýyttarynyń ónimderi qoıyldy.
