Býrsa qalasynda «Uly dala rýhy» atty kórme ótip jatyr

2018 jyldyń 26 qarashasynda Kósh tarıhı mýzeıinde (Býrsa, Túrkııa) «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń aıasynda «Uly dala rýhy» kórmesi ashyldy. Ol  HH ǵ.aıaǵy –  HHI ǵ. basyndaǵy qazaqstandyq sýretshilerdiń 32 keskindemelik jáne grafıkalyq jumystaryn usynady. Kórme QR Mádenıet jáne sport mınıstrligimen, halyqaralyq TÚRKSOI uıymymen jáne Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıimen uıymdastyrylǵan. Munyń aldynda kórme 14 qarashadan 24 qarashaǵa deıin Túrkııanyń astanasy Ankarada sátti ótti.
Býrsa qalasynda «Uly dala rýhy» atty kórme ótip jatyr

Býrsa – Túrkııadaǵy kólemi jaǵynan Stambýl, Ankara, Izmırden keıingi Mármár teńiziniń jaǵalaýyna jaqyn Ýlýdag taýynyń (2500 m) eteginde ornalasqan tórtinshi qala. Býrsa qalasy b.z.d. 2 ǵasyrda Vıfınııa oblysynda quryldy jáne órkendeýshi megapolıske aınaldy. Mundaı órkendeýge ataqty Uly Jibek jolynyń ótýi úlken yqpal etti. 14 ǵasyrǵa sheıin munda vızantııalyqtar bılik júrgizdi, keıin olardy seljuqtar yǵystyryp Býrsany Osman ımperııasynyń alǵashqy astanasyna aınaldyrdy. Býrsa óziniń meshitterimen, Osman ımperııasynyń erte kezdegi monýmentterimen, kóptegen saıabaqtary men ádemi taý bókterindegi ormandarymen tanymal. XIV ǵasyrdaǵy Uly-Jámı meshiti (Úlken meshit) seljuq stılindegi 20 kúmbezi men qaqpasymen ózine nazar aýdartady.

Túrki mádenıetiniń halyqaralyq uıymy (TÚRKSOI) túrki elderiniń ádebıeti men óneri salasynda túrki murasyn saqtaý men túrki halyqtarynyń nyǵaıýyna baǵyttalǵan kóptegen jobalardy júzege asyryp keledi. 2008 jyldan bastap búginge deıin Túrki mádenıetiniń halyqaralyq uıymynyń (TÚRKSOI) Bas hatshysy qazaq mýzykanty, professor, dıplomat ári qoǵam qaıratkeri Dúısen Qorabaıuly Qaseınov bolyp tabylady.

 

Á. Qasteev atyndaǵy QR Memlekettik óner mýzeıi – qazaq beıneleý óneriniń álemdegi eń aýqymdy kollekııasyna ıe Qazaqstandaǵy iri kórkemsýretti mýzeı. «Uly Dala rýhy» kórmesi kóshpendiler mádenıetiniń, qazaqtyń turmys dástúri, ulttyq at-sporttyq oıyndary, dástúrleri men ádet-ǵuryptarynyń biregeı ereksheligin kórsetedi. Ol qazirgi zamanǵy túrkitildes elderdiń beıneleý óneri, ótkenge, tarıhqa, onyń aýmaǵynda bolǵan ejelgi órkenıetterge, qazirgi zamanǵy adamzat problemalaryna jáne rýhanı izdenisterge degen úlken qyzyǵýshylyǵynyń aıqyn úlgisi bolyp tabylady.

32 keskindeme jáne grafıka týyndylary túrik kórermenderi men Býrsanyń qonaqtaryn qazaqstandyq Evgenıı Sıdorkın, Ábdirashıt Sydyhanov, Dýlat Álıev, Ǵanı Baıanov, Bahyt Bapıshev syndy óner sheberleriniń, sondaı-aq Marat Bekeev, Shamıl Gýlıev, Nellı Býbe, Asqar Esdáýlet, Almagúl Meńlibaeva, Andreı Noda, Gúljamal Tagenova, Alpysbaı Qazyǵulov jáne Vıacheslav Lıýı-Ko sııaqty qyzyqty zamanaýı sýretshilerdiń shyǵarmashylyǵymen tanystyrady.

Mýzeı dırektory, professor Gúlmıra Shalabaeva atap ótkendeı: «Kórme Qazaqstannyń zamanaýı óneriniń keń stılıstıkalyq ártúrliligin ulttyq boıaýy men ózindik ereksheligin aıqyn kórsete otyryp, kórneki túrde usynady. Á. Qasteev atyndaǵy óner mýzeıi sheteldik kórmelerdi ár túrli elderde uıymdastyrý arqyly, qazaq ónerin halyqaralyq deńgeıge kóterip, álemdi tól mádenıetimiz, tarıhymyz ben beıneleý ónerimen tanystyrady».

Klara Isabaeva – Á. Qasteev atyndaǵy óner mýzeıiniń baspasóz qyzmetiniń jetekshisi.