Kórmege Qazaqstan sándik-qoldanbaly óneri tanymal sheberleriniń 100-den astam týyndysy qoıyldy. Bular – gobelender, teriden jasalǵan kózdiń jaýyn alatyn kartınalar, kıiz pannolar, vıtrajdar, qysh, farfordan jasalǵan sándik músin, keste, kúmisten jáne melhıordan jasalǵan áshekeı buıymdary.
Qazaqstan gobeleniniń tarıhy 1930-jyldardan bastaý alady. Sol ýaqyttarda «Kilemshi» arteliniń janynan gobelen daıyndaıtyn sheberhana ashylǵan bolatyn. Eskızderdi jasaýǵa kóptegen belgili qazaqstandyq sýretshiler N.ıvchınskıı, Á.Qasteev, Á.Ysmaıylov, G.Ysmaıylovalar at salysty. Jumysty qazaq qol toqymasyn jaqsy meńgergen sheberler oryndady. Gobelenniń ulttyq mektebiniń damyp, gúldenýiniń kelesi satysy HH ǵasyrdyń 70-jyldaryna saı keledi. Onyń negizin salýshy – ulttyq dástúrdi jańashyl ıdeıalarmen úılestirý arqyly ózindik jáne qaıtalanbas avtorlyq stılin qalyptastyrǵan sırek kezdesetin biregeı daryndy sýretshi Q.Tynybekov (1947-1980).
Qazaqstan gobeleniniń damýyna B.Záýirbekova, I.Iarema, E.Danılova, A.Ihanova, K.Jubanııazova, J.Krýpko, E.Nıkolaeva, A.Obedın, Á. jáne S.Bapanovtar, R.Bazarbaeva, M.Muqanov, L.Qalymova, R.Estemesov, G.Jýraeva, A.Qyryqbaeva jáne t.b. zor úles qosty. Olar óz týyndylarynda ejelgi kóshpeli mádenıet tarıhyna den qoıady, Qazaqstan tabıǵatynyń ereksheligi men sulýlyǵyn sýretteıdi, óz zamandastarynyń eńbek kúnderi men ómirlerin baıandaıdy. Keskindemelik kartınalar sııaqty, kúrdeli keńistiktik jáne kolorıstik mindetterdi sheshedi, kóp tulǵaly, taqyryptyq, keıinirek abstraktylyq-sıvolıkalyq kompozıııalardy túzedi.
Kóptegen qazirgi zaman sýretshileri kıizdiń jańa plastıkalyq jáne dekoratıvtik múmkindigin asha otyryp, osy materıalmen ónimdi jumys isteýde. S.Bapanovanyń «Kún» atty jumysy (2003) kóne túrki mıfologııasy negizinde jasalyp, tereń fılosofııalyq mazmunǵa qurylǵan. Kıizdiń birden kózge túsetin aq jáne qara tústik qarama-qarsylyǵy monýmentaldyq kompozıııaǵa qupııa sıpat beredi.
Biregeı, patenttelgen «qushkón» tehnıkasynyń avtorlary J.Úmbetov pen A.Ihanovanyń teriden jasaǵan bederli kartınalary erekshe yqylas aýdartady. Sýretshilerdiń shyǵarmashylyǵynda salqynqandy ári asa ádemi tústik gammada sheshimin tapqan peızaj mańyzdy oryn alady. Bul kartınalarda osy ómirdiń shekaralary tarıh qoınaýynyń tereńine sińip, joq bolyp ketedi... («Balbaly», 1991; «Polıarnaıa zvezda». 2004).
Muhamedjan Zeınelhan Mońǵolııada týyp-óskenimen, óziniń tarıhı dińgegin saqtap qalǵan. Onyń kartınalary kesteniń ózinshe sýrettiń lınearlyǵymen keremet sıntezdelýimen jáne tústik reńkterdiń názik nıýans tabýymen kózge túsedi. Bul kolorıti jaǵynan talǵampaz ǵajaıyp jumystar ıne men tústi jipterdiń kómegimen emes, grafıkalyq tehnıkada oryndalǵan. («Korkyt», 1999; «Melodıı stepı», 2003).
1970-jyldardaǵy zamanaýı Qazaqstan zergerlik óneri I.Brıakın, Ǵ.Jalmuhanov, L.Igoshın, L.Shklıaev jáne t.b. sheberlerden bastaý alady. Olar kúmis pen melhıordan jasalǵan zergerlik jınaqtaryn jasap, óz shyǵarmashylyqtaryn jańa estetıkalyq mazmunda tolyqtyra berdi. Oryndaý tehnıkasynda jetistikterge jetýge umtyla otyryp, shıratpany qoldandy, asyl jáne jartylaı tastardyń tabıǵı sulýlyǵyn basa kórsetip, oryndaý tehnıkasyn jetildire tústi.
Aǵa býynnyń estefetasyn jas metall sýretshileriniń tutas bir toby jalǵastyryp alyp ketti. M.Álimbaev, Ó.Qarataev, N.Bektursynovtar ulttyq dástúrde jumys isteýdi qalady. Al S.Báshirov, A.Muqajanov, S.Rysbekov, M.Qalılaevtardyń shyǵarmashylyq dıapazondary aýqymdy tarıhı-aqparattyq máni bar zergerlik óner aıasyna jatpaıdy. Keı kezderi zergerlik áshekeıler ózderiniń estetıkalyq náziktigi men sán-saltanatynan ajyrap qalǵandaı. Shyǵarmashylyǵy qazaq halqynyń baı mádenı murasymen úzilmes baılanys tapqan sýretshiler ejelgi kosmologııa, sakraldyq tańbalar, túrki rýna jazýlary, qazaqtyń rý tańbalary taqyrybyna den qoıyp, solarǵa taldaý jasaıdy.
Kórme uıymdastyrýshylary – Á.Qasteev óner mýzeıiniń Sándik-qoldanbaly óner ortalyǵy.
